Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигии Қарши давлат университети

 
Информацион-
услубий таъминот 
1. Ю. С. Козлов, Материалшунослик.Тошкент, Ўқитувчи-2004й. 
2. А.С. Тўрахонов, Металлар технологияси. Тошкент, Ўқитувчи-1999й. 
3. Н.Ф. Ўринов, А.А.Норқулов, М.Ҳ.Саидова Материалшунозлик ва конструкцион 
материллар технологияси. Тошкент, Фан – 2003й.
4. В.М.Зуев. Металларга термик ишлов бериш. Тошкент Фан – 2003
5. С.Д.Нурмуродов, А.Н.Набиев, А.А.Норқулов Материалшунослик ,Тошкент, Ўқитувчи -
2004й.
6.В.А..Нурбобоев.Материалшунослик асослари. Тошкент, Зиё- 2006й
7 М.Абраев, М.С.Дунавшин. Контакли пайвандлаш технологияси ва жиҳозлари.
Тошкент,Турон-Иқбол,-2006й.
 
3. 
Мавзу: Қотишмалар ва уларнинг тузилиши. 
 
Модулнинг максади:
Қотишмаларнинг таркибий тузилмаси, хоссалари,
ташкил этувчилар,механик аралашмалар ,қаттиқ эритмалар билан танишиш; 
 
Билим 
Куникма 
Қотишмалар ҳақида маълумотга эга 
бўлиши; 
Қотишмалар ҳақида 
маълумотларни изоҳлай олиши; 

---

. 
Механик аралашмаларни;. 
. 
Механик аралашмаларни 
тушунтириб бера олиши: 
Кимёвий бирикмаларни. 
Кимёвий бирикмаларни таҳлил 
қила олиши;. 
Қаттиқ эритмалар ҳақида 
маълумотга эга бўлиши; 
Қаттиқ эритмаларни таҳлил эта 
олиши;. 
 
Модуль бирлигининг мазмуни
Маълумотлар блоки 
 
Техникада қотишмалар махсус печларда бир ёки бир неча
металларни ёхуд металлоидларни қўшиб эритиш йўли билан ҳосил
қилинади. Элементларнинг бундай мураккаб қотишмасига чўян, пўлат,
бронза, дуралюминий, жез (латун) ва бошқалар мисол бўла олади.
Баъзи қотишмалар шу қотишма таркибига кирувчи элементлардан
тайёрланган кукунлар аралашмасини махсус қолипларда пресслаш 
орқали олинган маҳсулотни (таркибига қараб) 110-1403
0
C 
ҳароратда
қиздириш йўли билан ҳам ҳосил қилинади.
Бундай қотишмаларга кескичлар учун ишлатиладиан қаттиқ
қотишма пластиналари ва кўпгина метал-керамик деталлар мисол бўла 
олади.Қотишмаларнинг хоссалари уларнинг кимёвий таркибига ва ички 
тузилишига боғлиқ.Қотишмаларнинг таркибига кирувчи элементларнинг 
турига,миқдорига ва ўзаро муносабатига кўра уларда: механик
аралашма, кимёвий бирикма ва қаттиқ эритма ҳосил бўлиши мумкин.