Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

Ер кадастри
– бу давлат томонидан ер тўғрисида объектив маълумотларни 
олиш мақсадида ўтказиладиган ернинг учети, рўйхатга олиш ва баҳолаш бўйича 
ҳаракати тизими; кадастр шундай қилиб, давлат томонидан махсус амалга 
ошириладиган ҳисоб-китоб-баҳолаш тадбирини ифодалайди. У ернинг ҳолати, 
миқдори, сифати ва баҳолаш ҳуқуқлари тўғрисида ишончли маълумотлар ва 
ҳужжатлардан иборат бўлади. 
Давлат кадастри ердан оқилона фойдаланиш ва уни мухофаза қилишни 
таъминлаш, ер эгалари, ердан фойдаланувчилар ва ижарачилар ҳуқуқларини 
ҳимоя қилиш, ернинг баҳосини, ер солиғини, ижара ҳақини ўрнатиш учун 
объектив асос яратиш мақсадида амалга оширилади. 
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерларнинг кадастри қуйидаги 
операцияларни ўз ичига олади: 
-ердан фойдаланувчиларни давлат рўйхатидан ўтказиш; 
-ернинг миқдор ва сифат жихатидан учети; 
-ерни баҳолаш (тупроқ бонитировкаси ва иқтисодий баҳосини ҳисобга олиб) 
Ернинг миқдор жихатдан учети
- ернинг мавжудлигини, унинг мулкдори 
ва ердан фойдаланувчилар объектлари бўйича ва экин турлари бўйича 
(экинзорлар, кшп йиллик дарахтлар, пичанзорлар, яйловлар) тақсимланишини ўз 
ичига олади. 
Ер муносабатлари- 
ўз ичига ерга бўлган мулкчилик, шунингдек, ерни 
ишлатиш даврида ва уни ижарга олиш, тақсимлаш ва ундан фойдаланганлик 
учун тўловларни амалга ошириш жараёнида пайдо бўладиган муносабатларни 
олади. 
Ер обороти
- ер участкаси мулкдорлари, эгалик қилувчилари ва 
фойдаланувчилари ўртасида ерни турли мақсадларда қайта тақсимлаш 
тизимини билдиради. Бу тизим, ер билан боғлиқ – ижара, олди-сотди, мерос 
қолдириш, совға қилиш, гаровга бериш ва бошқалар каби турли операцияларни 
ўз ичига олади. 

---

354 
Ернинг сифат жихатдан учети
- ер-кадастр районлаштиришни, ерларнинг 
классификациясини, экологик ва технологик хоссалари бўйича уларнинг 
характеристикасини, 
тупроқ 
гурухланишлари 
(группировкалари) 
ини 
ифодалайди. 
Ернинг учетини олиб боришда унумдор ерларнинг қийматлилик даражаси 
ўрнатилади, нооқилона фойдаланилаётганлари, кам унумли ва хатоликларга йўл 
қўйилган ерлар, қишлоқ хўжалиги экинларидан дегредация қилинган ерлар 
ажратиб олинади.