Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги



Download 3,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/189
Sana06.07.2022
Hajmi3,39 Mb.
#745070
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   189
Bog'liq
Q.x.iqtisodiyoti darslik Murtazayev

йланма воситалар - 
айланма воситалар, ишлаб чиқариш жараёнида бир 
марта иштироқ этиб, ўзларининг шаклларини ўзгартиради ва бир вақтнинг 
ўзида ўз қийматларини янгидан яратилган маҳсулот қийматига тўлиқ ўтказади. 
Мисол учун, уруғлик, ем, ёқилғи мойлаш материаллари, ўғит ва бошқалар 
шулар жумласига киради. 


350 
Алмашув қиймат
- бир товарнинг иккинчи товарга айирбошланиши 
хусусиятига унинг алмашув қиймати дейилади. Икки товар маҳсулотининг 
ўзаро айирбошланиши уларни бир-бири билан тенглашишини билдиради. 
Асосий воситалар -
асосий воситалар қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши 
жараёнида узоқ вақт иштироқ этиб (бир қанча йиллар, бир қанча ишлаб 
чиқариш жараёни давомида) ўзининг натура буюм шаклини сақлаб қолади. 
Унинг қиймати амортизация шаклида янгидан яратилган маҳсулот қийматига 
аста-секин ўтиб, шу маҳсулотнинг ишлаб чиқариш харажатларига, яъни 
таннархига қўшилади. Мисол учун тракторлар, комбайнлар, қишлоқ хўжалиги 
машиналарииннг эскириш қисми шулар жумласига киради. 
Асосий воситаларнинг эскириши -
асосий ишлаб чиқариш фондлари 
ишлаб чиқариш жараёнида эскириб боради, яъни дастлабки сифатини йўқотиб 
боради, маълум муддат ўтгандан кейин улар ишга яроқсиз бўлиб қолади ва 
уларни янгиси билан алмаштириш зарурияти туғилади.Асосий ишлаб чиқариш 
фондлари жисмоний ва маънавий эскиради. Асосий фондларнинг фойдаланиш 
жараёнида эскириши унинг жисмоний эскиришидир. Жисмоний эскириш 2 хил 
бўлади: 
1.Асосий воситаларнинг ишлаб чиқариш жараёнида, фойдаланиш 
натижасида аста-секин ўз ҳолатини (параметрини) ўзгартириши; 
2.Асосий воситаларнинг бекор туриши ва очиқ майдонларда қаровсиз 
қолдирилиши натижасида деталларининг ишдан чиқиши ва коррозияга учраши. 
Бу хилдаги эскиришлар уларнинг фойдаланиш даражасига боғлиқ. Бундан 
ташқари фондлар маънавий ҳам эскиради. 
Асосий фондларнинг маънавий эскириши ҳам 2 хил бўлади: 
1.Янги, анча унумли ва тежамли машиналар ихтиро этилиши ва уларнинг 
ишлаб чиқаришга жорий қилиниши натижасида эскирган машиналарнинг 
жисмоний ейилиш муддати тугамасданоқ, қадрсизланиб маънавий эскириб 
қолади. 
2.Техника тараққиёти ва меҳнат унумдорлигининг ошиши ҳам ўз 
навбатида ишлаб турган машиналар қийматини камайишига олиб келади ва 
маънавий эскиради. 

Download 3,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish