Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

 
 
 
 
 
 
 
“Қишлоқ хўжалигииқтисодиёти” фанида қўлланиладиган 
атамаларнинг таърифлари ва луғовий маънолари 
Абсолют рента - 
Ерга хусусий мулкнинг қонун йўли билан 
мустаҳкамланиши, шунингдек, ернинг ижарага берилиши абсолют рентанинг 
пайдо бўлишига олиб келади. Дифференциал рентадан фарқ қилиб абсолют 
рента алоҳида ер участкалариниг унумдорлигидаги фарқларга ва қўшимча сарф 
қилинган харажатларнинг унумдорлигига боғлиқ бўлмайди. Ижарачилар ер 
учун ижара ҳақини қишлоқ хўжалик маҳсулотлари баҳоси унга ўртача 
фойдадан ортикча даромад келтириш шарти бажарилгандагина, ўртача фойда 
учун зарарсиз қилиб тўлайдилар. Бундан кўринадики, ерга хусусий мулкчилик 
оқибатида қишлоқ хўжалик маҳсулотлари баҳоси, ёмон ернинг ишлаб чиқариш 
шароити билан аниқланадиган ишлаб чиқариш баҳосидан юқори бўлади. Ёмон 
ер участкасини ижарага олган ижарачилар қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини 
ишлаб чиқариш баҳосидан ошадиган баҳода сотиб, ер эгаларига абсолют рента 
шаклида ўзлаштирадиган, ўртача фойдадан юқори даромад келтирадилар. 
Шундай қилиб, барча ижарачига берилган ер участкалари ер эгаларига абсолют 
рента келтиради. 
Ер эгалари ижара ҳақи шаклидаги абсолют рентани фақат қишлоқ
хўжалиги мақсадлари учун фойдаланиладиган ер учун эмас, балки бино ва
иншоотларни қуриш учун мўлжалланган ер участкалари учун, шунингдек, 
фойдали қазилмаларни қазиб олиш мақсадида ижарага берилган ер учун ҳам
оладилар. 
Агросаноат мажмуи - 
Агросаноат мажмуи пировард маҳсулотнинг қиймати 
(АСМПМҚ) - 
қишлоқ хўжалигида яратилган соф маҳсулот қийматидан (СМҚ
Қ/Х
), озиқ-овқат, 
енгил саноат тармоқлари соф маҳсулоти қийматининг (СМҚ
О/О.Е
) бир қисмидан, 
шунингдек, транспорт, алоқа ва муомила соҳалари соф маҳсулоти қийматининг 
(СМҚ
Т.А.М.
) бир қисмидан ташкил топади. 
А