Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

 

---

271 
16-БОБ. ЎСИМЛИКЧИЛИКТАРМОҚЛАРИ 
САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ УМУМИЙ
МУАММОЛАРИ
 «Подшоҳлик деҳқончиликсиз яшай олмайди» 
Абу Райҳон Беруний
Жаҳоннинг шодлигин боиси деҳқон, 
Унинг бирла экинзор, боғу-бўстон. 
 Жафокаш, пахлавон меҳнат чекадур, 
Тўкиб тер, барчанинг ризқин экадур
.
Носир Хисрав 
 
1.Ўсимликчиликнинг халқ хўжалигидаги аҳамияти 
 
Ўсимликчилик қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг етакчи 
тармоғи ҳисобланади. Унинг маҳсулотлари инсонлар учун озиқ-овқат, 
чорвачилик учун ем-хашак, саноат учун – хом аше сифатида 
фойдаланилади.
Ўсимликчилик маҳсулотлари жаҳон халқларининг энг йирик 
табиий ва иқтисодий бойлигидир. XXI аср бошларида жаҳон олимлари 
томонидан ер юзида 500 мингга яқин ўсимликларнинг мавжудлиги 
аниқланган. Уларнинг 23 минг ёки 4,6 фоизининг маҳсулотларидан жаҳон 
халқлари турли хил мақсадлар учун фойдаланадилар. Уларнинг 6 минг 
ёки 26,1 фоизи маданий экинлар гуруҳига киради, шу жумладан 400 тури 
ёки 6,6 фоизи Ўзбекистонда учрайди; улардан 120 ёки 30 фоизи очиқ ва 
ёпиқ майдондарда ривожлантирилади, уларнинг маҳсулотларидан аҳоли 
учун озиқ-овқат, чорва учун – ем-хашак, саноат учун натурал хом ашё 
сифатида фойдаланилади, холос. 
Илмий изланиш натижалари шуни кўрсатадики, жаҳон, шу 
жумладан Ўзбекистон халқлари, яқин келажакда ўсимликчилик 
маҳсулотларидан янада кенгроқ ва самаралироқ фойдаланиш учун реал 
имкониятларга эга. Асосий вазифа босқичма-босқич уларни ишга солиш, 
кўпроқ, сифатлироқ ва рақобатлилик даражаси юқорироқ маҳсулотларни 
ишлаб чиқариш, бинобарин истеъмол қилишдир.
2.Ўсимликчилик тармоқлари иқтисодиётини