Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкeнт тиббиёт акадeмияси

Ахлоқ таърифи ва хусусиятлари:
1. Ахлоқ - бу ижтимоий онгнинг алоҳида шакли бўлиб, ижтимоий муносабатлар (ахлоқий муносабатлар) тури ва ахлоқни махсус ўрганиш фани сифатида шаклланади.
2. Ахлоқ ҳар қандай жамиятда меъёрий тартибга солишнинг бошқа турлари билан бир қаторда (масалан, қонун, урф -одатлар, маданиятлар, ташкилий низомлар, маъмурий қоидаларлар ва ҳ.к.) умумий фаолиятдаги жами одамларнинг ҳаракатларини мувофиқлаштиради ва маълум бир мажмуа фаолиятига шунингдек ижтимоий қонунларга бўйсунади.
3. Ахлоқ – бу алоҳида шахс бўлиб шаклланишидан шахс томонидан қабул қилинишигача ёки қабул қилмасидан олдин мавжуд бўлади. Инсон ўз қоидаларини ўзи яратмайди, ахлоқ шахснинг хулқ -атвор кодекси бўла олмайди.
4. Ахлоқ яхшилик ва ёмонлик ҳақидаги қадриятларни баҳолайдиган шаклларда мужассамлашган. Ушбу шакллар авлоддан -авлодга ўтади. Ахлоқ шахснинг хулқ -атвори учун қоидалар мажмуи сифатида объектив мақомга эга.
Ахлоқ - бу одам ўзини ижтимоий хулқ -атвор меъёрларига мос келиши учун қилиши керак бўлган хулқ-атвордир, хулқ эса ижтимоий муҳитда мавжуд бўлган ахлоқий меъёрларининг "тарафдорлари" ёки "қарши" фалсафий далилларини ўрганиш билан боғлиқ.
Ахлоқ (етика).
Eтика (хулқ фалсафаси, ахлоқ фалсафаси) - ижтимоий ахлоқни ўрганадиган илмий фан. Кўпинча ахлоқ ва соғлом фикр тушунчалари ўртасида чалкашликлар мавжуд. Ишбилармонлар, уларнинг фаолияти ақл -идрок ёки ахлоқий талабларни ҳисобга олган ҳолда белгиланиши муҳим эмас.
Файласуфлар учун эса оқилона хулқ -атвор, ахлоқий жиҳатдан қабул қилиб бўлмайдиган ҳолатдир. Ишбилармонлар учун эса - ўз ҳаракатларининг ахлоқий даражаси соғлом фикрлими ёки ахлоқий талабларга жабоб бериши ҳолатларига бефарқ бўлади. Ишбилармонлар ўз ҳаракатларининг ахлоқий даражасини соғлом фикр эмас, ахлоқ нуқтаи назаридан баҳолаши керак. Иш манфаати учун ахлоқий ҳаракат қилиш натижаси, соғлом фикр ахлоқий хулқ -атворнинг чиқиши сифатида қаралади.
Де Жоржа Р.Т.нинг сўзларига кўра: "Ахлоқни ўрганиш бу хулқни ўрганишдир. Ахлоқ - бу тўғри ва нотўғри деб ҳисобланган хатти -ҳаракатлар ва фаолият турларини тавсифлаш учун ишлатиладиган атамадир; ушбу фаолият турларини амалга оширишни тартибга солувчи қоидаларни тавсифлаш, шунингдек, онгга киритилган, белгиланган фаолият ва хулқ -атвор шаклларида бойитилган ва амалга ошириладиган қадриятларни тавсифлаш учун ишлатилади”.
Ахлоқий тажриба биз одобий тилда ифода этадиган барча ахлоқий эътиқодларимизни, ҳукмларимиз ва ҳис -туйғуларимизни қамраб олади.
Инсонларни ахлоқини уларнинг яхши ёки ёмон, тўғри ёки нотўғри, адолатли ёки адолатсиз, ҳалол ёки инсофсиз ва бошқа хатти -ҳаракатларини баҳолашни ўз ичига олади. Улар, одатда нотўғри қилиш ҳақида салбий ёки тўғри қилиш ҳақида ижобий ҳис туйғуларини билдирадилар.
Де Жоржнинг сўзларига кўра, ахлоқни "бизнинг шахсий ва ижтимоий ахлоқий тажрибамизни шундай тушунишга интиламиз.
– Одамларнинг хулқ -атворини тартибга солувчи қоидаларни белгилаш;
– қадрланадиган қадриятларни ишлаб чиқиш,
– одамларнинг ўзига хос яхши хулқ-атворларини тарбиялаш ва ошириш, уларнинг келгусида ривожланиши учун фойдали бўлади "(муаллифнинг фикрларига кўра).
Eтика (ахлоқ) - фалсафанинг бир бўлаги бўлиб, у хулқ-атворнинг моҳиятини ўрганиш ва ахлоқий баҳо бериш, нима яхши ва нима ёмонлиги ҳақидаги саволлар билан шуғулланади.