Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкeнт тиббиёт акадeмияси

Хулқ-атворнинг ахлоқдан фарқи
Хулқ-атвор - бу яхшилик ва ёмонлик ҳақидаги эътиқод, бу орқали биз хатти -ҳаракатларимизни бошқарамиз. Ахлоқ эса - бу бизнинг ахлоқий эътиқодларимиз ва хулқ -атвор қоидаларимизни акс эттириш.
Ахлоқ - бу ижтимоий ҳаёт жараёнида амалга ошириладиган умуминсоний ва ўзига хос ахлоқий талаблар ва хулқ -атвор меъёрлари тизими [4]. Хизмат муносабатларининг ахлоқий меъёрлари умуминсоний меъёрлар ва хулқ -атвор қоидаларига асосланади, лекин улар ўзига хос хусусиятларга эга.
Одоб -ахлоқ меъёрлари ва қоидаларининг хусусиятлари, одамларнинг хулқ -атворини тартибга солувчи бошқа меъёр ва қоидалардан фарқли ўлароқ, қуйидагилар:
1) уларни бузиш бошқа одамларнинг фаровонлиги, саломатлиги ва хавфсизлигига таҳдид солиши мумкин;
2) ахлоқий меъёрлар бошқа мезонлардан устун туради;
3) ахлоқий меъёрларнинг манбаси ҳақидаги савол муаммоли: ахлоқий меъёрларни ким белгилашини аниқлаш қийин.
ОДОБ…
Гегел одобни ахлоқ тушунчаси орқали қарайди. Одоб - бу ҳукмрон оммавий одат, ўз -ўзидан пайдо бўлган хатти -ҳаракатлар. Улар қуйидагилар билан тавсифланади:
1) оммавий тортишувсиз ҳокимият; 2) умумий қабул қилинганлиги сабабли улар "амалдаги, ҳаракатдаги қонун" кучига эга.
Гегел одобдан тўғри ахлоққа умумий тарихий ўтишни ўрганади. Гегел биринчи бўлиб, ахлоқдан олдин ижтимоий нормалар ўз -ўзидан ўтиб, авлоддан -авлодга ва жамоадан шахсга умумеътироф этилган хулқ -атвор шакллари автоматик равишда ҳаракат қиладиган давлат пайдо бўлишини биринчи бўлиб аниқлади, бу эрда урф -одатлар мавжудлиги ҳақиқати. унинг қонунийлиги учун этарли асос.
Ҳегелнинг фикрича, одобдан хулқ-атворга тўғри ўтиш, шундай қилиб амалга ошириладики, умуман қабул қилинган нарса энди тортишувсиз ҳокимиятга эга бўлмайди, балки "ўйлашдан олдин ўзини оқлаши керак".
Ахлоқ ва ахлоқли (етикет).
Тартиб - ахлоқ сингари, одамларнинг хулқ -атворини муайян тарзда рисолага солади, бошқа жойда ўзини тутиш тартиби ва қоидаларини ўрнатади. Илгари, улар монархлар ва дипломатик доираларда хатти -ҳаракатларни тартибга солишлари керак эди. Ҳозирги кунда одоб -ахлоқ қоидалари ўзига хос тарбия кодексини билдиради. Тартиб моҳиятан хулқ-атвор эмас, балки яхши ёки ёмон одоб ҳақидаги қоидаларидир.