Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

 
ОЛИЙ ТАЪЛИМ ТИЗИМИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА 
ТАЪЛИМНИНГ ЯНГИ, ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИНИ 
ҚЎЛЛАНИЛИШИ 
 
Одилова Д.Б., Хайтматова Г.А. 
ТошПТИ, Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва 
амалиѐти кафедраси 
 
Замонавий билимларни чуқур эгаллаган малакали кадрлар тайѐрлашни 
ривожлантириш учун унга таъсир этувчи ички ва ташқи омиллар чуқур 
танқидий тахлил қилиниши зарур. Бу ҳақда Президент Ш.Мирзиѐев қуйидаги 
фикрларни таъкидлаб ўтадилар. -― Таълим ва илм-фан, давлатнинг ѐшларга 
доир сиѐсатини амалга ошириш, таълимнинг янги, замонавий усулларини, 
жумладан, ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш сохасидаги 
ишлар ахволи танқидий тахлил килиб берилган эди. Яна бир муаммони ҳал 
этиш ҳам ўта муҳим ҳисобланади: бу педагоглар ва профессор-ўқитувчилар 
таркибининг профессонал даражаси, уларнинг махсус билимларидир. Бу 
борада таълим олиш, маънавий-маърифий камолот масалалари ва ҳақиқий 
қадриятларни шакллантириш жараѐнларига фаол кўмак берадиган муҳитни 
яратиш зарур. 

---

157 
Бугунги кундаги жадал ривожланиш ва глобализация жараѐни олий 
таълим олдига бир қанча талабларни қўймоқда. Талабаларни нафақат 
билимлар билан қуроллантириш, балки уларда касбий кўникма ва 
малакаларни ҳам шакллантириш муҳим. Ўз фаолиятига танқидий ѐндаша 
оладиган, юқори малакали ва ўқимишли инсонлар оммасини яратувчи олий 
таълимсиз ва илмий -тадқиқот муассасаларисиз бирорта мамлакат барқарор 
ривожланишни таъминлай олмайди. Бўлажак мутахассис танқидий фикрлаш, 
ижтимоий муаммоларни таҳлил қилиш, ечимларни ишлаб чиқиш, ўз 
зиммасига ижтимоий масъулиятни олишга қодир бўлиши лозим. Бундай 
талабларга жавоб берувчи мутахассисларини тайѐрлаш учун олий таълим 
тизимида ноанъанавий таълим усулларидан фойдаланиш, таълимнинг турли-
туман бўлишига эришиш, янги самарали таълим усулларини ишлаб чиқиш 
талаб этилади.
Бугунги кунда республикамизда олий таълим тизими янги ривожланиш 
поғонасига кўтарилди: икки босқичли таълим –бакалавриат ва магистратура
фаолият кўрсата бошлади; давлат таълим стандартлари ишлаб чиқилди; 
талабаларнинг мустақил таълим олишини якка тартибда амалга ошириш 
жорий этиляпти, таълим мазмунида фан ва ишлаб чиқариш интеграцияси ўз 
аксини тобора кўпроқ топмоқда; профессор-ўқитувчиларнинг касбий 
маҳоратини оширишга эътибор кучайтирилганлиги алоҳида таҳсинга лойиқ.
Юқорида билдирилган фикр мулохазалардан шундай хулосаларга келиш 
мумкин: 
1. Иқтисодий таълим жараѐни самарадорлигини ошириш, таълим 
олувчиларнинг мустаҳкам назарий билим, фаолият, кўникма ва 
малакаларини шакллантириш, уларни касбий маҳоратга айланишини 
таъминлаш мақсадида ўқитиш жараѐнида янги педагогик технологиядан 
фойдаланиш давр тақозоси
ҳамда ижтимоий зарурият сифатида кун тартибига қўйилди. 
2. Иқтисодий таълим жараѐнига янги педагогик технологияни татбиқ 
этиш кадрлар тайѐрлашга йўналтирилган умумий жараѐн мазмунининг сифат 
жиҳатдан ўзгаришини таъминлайди. 
3. Янги педагогик технология назарияси ғояларидан фойдаланиш 
асосида ташкил этилган таълим жараѐни баркамол шахс ва малакали 
мутахассисни тарбиялаш борасидаги ижтимоий буюртманинг бажарилиш 
ҳолатининг сифат кўрсаткичига эга бўлишига олиб келади. 
4. Баркамол шахс ва малакали иқтисодчи мутахассисларнинг ижтимоий 
ишлаб чиқариш жараѐнидаги фаолиятлари ҳамда уларнинг самараси 
ижтимоий тараққиѐтнинг тезлашувига олиб келади. 
Биламизки, юксак билимли ва интеллектуал ривожланган авлодни тарбиялаш 
келажагимизнинг ишончли пойдеворидир. Дарҳақиқат, бунга таълим 
соҳасини жадаллаштириш билан эришилади.