Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

УМУМИЙ ГИГИЕНА ВА ЭКОЛОГИЯ ФАНИДАН ДАРС 
БЕРИШДА ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ҚЎЛЛАШ САМАРАСИ 
 
Ф.И. Саломова, Х.А. Садуллаева 
Тошкент тиббиѐт академияси, Атроф муҳит гигиенаси кафедраси 
 
Ҳар бир педагог мавзу бўйича билим ва фикр, мулоҳазаларини тўлиқ ва 
тизимли ҳолда талабага етказиб беришга ҳамда ундан худди шу тарзда талаб 
этишга интилади. Ўқув жараѐни доирасида педагогнинг роли ва ўрни 
беқиѐсдир, лекин асосий объектлардан бири бу билим олувчи. Агар билим 
олувчи ўрганаѐтган билими ва тушунчаларини кейинги касбий фаолиятида 
фойдаланишини тушуниб етса, янада чуқурроқ ўрганишга ҳаракат қилади. 
Педагогик фаолиятни амалга оширишда ҳар фаннинг мавзусидан келиб 
чиқиб ѐндошиш мақсадга мувофиқдир.
Атроф муҳит гигиенаси кафедрасида таҳсил оладиган 3 курс тиббий-
профилактика факультети талабаларига ―Умумий гигиена ва экология‖ 
фанидан амалий машғулотнинг сўнггида эришиладиган мақсад - тиббий 
профилактика факультети битирувчиси ўз касбий фаолиятини ДСЭНМларда 
амалга оширганда текшириш усулларини, баҳолаш мезонларини мукаммал 
ҳолда билишига эришишдир. Талабалар мазкур фандан кейин мутахассислик 
кафедраларида таълим олишади. Мутахассислик фанларини чуқур 
ўрганишда ―Умумий гигиена ва экология‖ фанидан олинган дастлабки 
билимлар жуда ҳам зарур бўлади. Улар мазкур кафедраларда ўз вақтини 
текшириш усуллари ва услубларни ўрганишга эмас, балки объектларни 
санитар текширишдан ўтказишда амалда қўллашга сарфлайдилар. Масалан, 
―Умумий гигиена ва экология‖ фанидан ―Ишчи зонаси ҳавосининг 
чангланганлигини текшириш ва баҳолаш‖ мавзусида амалий машғулотда 
ўқитувчи мавзунинг долзарблиги, текшириш усуллари ва меъѐрий 
ҳужжатлар ҳақида қисқача таъриф келтиради. Унинг асосий мақсади 
талабаларга ишлаб чиқариш муҳити ҳавосида ҳосил бўладиган чангни 
гигиеник баҳолаш ва бу омилнинг салбий таъсирини бартараф этишга 
қаратилган профилактик чора тадбирларни ишлаб чиқиш, ишчи ҳавоси 
чангланганлигини текшириш бўйича амалий кўникма босқичларини қадамма 
– қадам бажариш, билим ва кўникмаларга ўргатишдир. Амалий машғулот 
сўнггида талабалар
чангланганлик даражасини тегишли усуллар билан 
текшириши ва баҳолай олиши керак; ҳавонинг чангланганлик даражасини 
моделлаштирилган муҳитда тортиш усули ѐрдамида аниқлаши; натижаларга 
СанҚваМ асосида баҳо бериш; натижаларга асосланиб профилактик чора 

---

166 
тадбирларни ишлаб чиқиши керак. Назарий билимларни жорий баҳолаш 
учун ―Думалоқ стол‖ технологиясидан фойдаланиш мумкин. Мазкур 
технология талабаларнинг дастлабки билимларини назорат қилиш ҳамда 
ўтилган материалларни мустаҳкамлаш учун қўлланиши мумкин. 
Хулоса
қилиб айтганда, педагогик технологиялар талабани ўз устида ишлаш билан 
бирга мавзуни чуқур ўзлаштиришга ва машғулот давомида кичик гуруҳда 
ишлаш, текшириш усулини қўллаган ҳолда амалий кўникмани бажариш ва 
олган 
натижаларини 
меъѐрий 
ҳужжатлардан 
фойдаланган 
ҳолда 
ўқитувчининг назорати остида текшириш усулини чуқур эгаллашга имкон 
беради.