Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

ТОШКЕНТ ДАВЛАТ СТОМАТОЛОГИЯ ИНСТИТУТИДА 
ФИЗИОЛОГИЯ ФАНИДАН АМАЛИЁТ МАШҒУЛОТЛАРНИ 
ЎТКАЗИШ МЕТОДОЛОГИЯСИ. 
 
Нишанова А. А.
Тошкент давлат стоматология институти, Физиология, патологик 
физиология, микробиология ва фармакология кафедраси 
 
Келажак тараққиѐти бугунги ѐш авлоднинг ақлий тафаккури, билим 
тажрибаси ва касбий тайѐргарлигига боғлиқдир. Ёшларни ҳаѐтда ўз 
ўринларини топиши, ўз салоҳиятларини эркин намоѐн эта олишлари ва 
уларни иш билан таъминлаш доимо давлатимизнинг диққат эътиборида 
бўлиб келмоқда. Мультимедиа таъминоти деганда одатда ўзи учун табиий 
бўлган турли хил муҳитларни: товуш, анимациялар, видеони қўллаб инсонга 
компьютер билан мулоқот қилишга имкон берувчи дастурли таъминот 
комплекси тушунилади. Ўқитиш учун ўқув-услубий дастурлар комплексини 
ишлаб чиқишда уларни қандай қўллаш, қаерда ва қандай тадбиқ этиш 
муаммолардан бири бўлиб, уни фақатгина ҳар кунги амалий ишлар таҳлили 
ѐрдамида ҳал этиш мумкин. Физиология фани экспериментал бўлганини 
хисобга олган холда талабалар назарий билимларини мустахкамлаш учун 
амалий машғулотларда амалий ишларни бажаришлари зарур. Тошкент давлат 
стоматология институтида физиология фанидан амалий машғулотлар 
намунавий дастурга асосланган бўлиб, амалий ишлар бир қисми 
экпериментал хайвонларда (бақа), бир кисми мультимедиа дастурлар 
ѐрдамида бажарилади.Мультимедиали технологияларни қўллаш ўқув 
ахборотни етарлича фаоллаштиради, уни қабул қилиш учун янада кўркам ва 

---

148 
ўзлаштириш учун янада осон қилади. Кафедрада амалиѐт машғулотларида 
LuPraFi-Sim мультимедиа дастуридан (инглиз ва рус тилларида) фойдаланиш 
амалга оширилмоқда. Бу ўқув проекти бўлиб, Proefdiervrij ва WSPA ѐрдамида 
инсонпарвар таълим Inter NICHE Халқаро тармоқ томонидан тақдим этилган, 
унинг координатори доктор Габриель Котор (Бухарест) ҳисобланади. Бу 
уюшма билан ҳамкорлик ҳақидаги шартнома сабабли, кафедра томонидан 
―Виртуал физиология‖мультимедиа дастури кўринишида таълимнинг 
инсонпарвар алтернатив усулларини, видеофильмлар, клиплар, анимациялар 
кўринишидаги бой электрон базани тадбиқ этиш имкони қўлга киритилди.
 
Дастурда 8 бўлим: юрак, томирлар, асаб, мушак, нафас, эндокрин 
системалар, экскреция, ҳазм қилиш бўйича материаллар мавжуд. Хар бир 
бўлим 4 - 6 тагача тажрибаларни ўз ичига олади. Шундай килиб,мазкур 
таълим тажрибаларни чуқурлаштирилишига имкон беради, талаба ўз вақтини 
индивидуал тартибда ўтказади, машқнинг қисмларини такрорлайди, назарий 
материални қўллай олади.