Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Tur nomi 
Hayotiy 
shakli 
Poyasi 
 
Mevasi 
Dorivor 
xususiyatga
ega organi 
1 
Ilonsimon 
toron 
Gores zmeiny 
Polygonum 
bistorta 
Ko‘p 
yillik 
Tik o‘suvchi, 
bitta ba’zan bir 
nechta 
bo‘g‘imli, 
shoxlanmagan 
Uch qirrali, 
yaltiroq, 
yong‘oqcha 
ildizpoyasi 
2 
Dorivor 
otquloq 
Shchavel 
konskiy 
Rumex 
confertus 
Ko‘p 
yillik 
Tik o‘sadi, 
bo‘g‘imli yuqori 
qismi 
shoxlangan 
Uch qirrali 
tuxumsimon, 
och jigarrang 
yong‘oqcha 
ildizi 
3 
Shaftolibarg 
taron 
Gores 
pochechuyniy 
Polygonum 
persicaria 
Bir yillik 
o‘t 
Tik o‘suvchi, 
bo‘g‘inli, 
silindrsimon, 
pastki qismi 
shoxlangan 
Qora rangli 
tuxumsimon, 
yong‘oqcha 
yerustki 
qismi 
4 
Tangut rovochi 
Reven 
tangutskiy 
Rheum 
palmatum 
Ko‘p 
yillik 
Tik o‘suvchi, 
yo‘g‘on 
bo‘g‘inli, kam 
shoxli 
Qizil-qo‘ng‘ir 
rangli, uch 
qirrali pista 
meva 
Ildizi 
178 

---

O‘simliklar nomi: Ilonsimon taron. 
Dorivorlik xususiyati: Ildizpoya qaynatmasi me’da ichak kasalliklari (kolit),
enterokolit va ichak kasalliklarini davolash hamda og‘iz shilliq pardasi 
yallig‘lanshida og‘izni chayish uchun qo‘llaniladi. 
O‘simliklar nomi: 
Shaftolibarg taron. 
Dorivorlik xususiyati: Yerustki qismi damlamasi va suyuq ekstrakti 
qabziyatda yengil surgi hamda qon oqishini to‘xtatuvchi vosita sifatida 
davolashda ishlatiladi. Bu o‘simlik qaynatmasi xalq tabobatida bavosil 
kasalliklarini davolashda va buyrak siydik kasalliklarida siydik haydochi vosita 
sifatida qo‘llaniladi. Yana qaynatmasi bilan temiratki, teriga toshgan toshmalar 
va yaralar yuviladi. 
O‘simliklar nomi: 
Dorivor otquloq. 
Dorivorlik xususiyati: Ildiz qaynatmasi va parashogi dizenteriya, kolit, 
enterokolit va bashqa me’da-ichak kasalliklarini davolash uchun qo‘llaniladi.
Dorivor otquloq ildizidan, bargidan va mevasidan tayyorlangan damlama va 
qaynatma xalq tabobatida ich ketishga, dizenteriya, ichak yaralari, qo‘tir, 
temiratki, gijja haydochi, yaralarni davolobchi va terining boshqa kasalliklarida 
qo‘llaniladi. 
O‘simliklar nomi: 
Tangut rovochi. 
Dorivorlik xususiyati: Dorivor preparatlar (ildiz kukuni, quruq ekstrakti, 
sharbati) surunkali me’da–ichak kasalliklarida ichni yumshatish uchun, ichak 
atoniyasi va gaz to‘planib qolganda qo‘llaniladi.[2] 
O‘zbekiston florasida 
Rheum L.
turkumning 9 turi qayd qilingan bo‘lib, bu 
turlar tarkibida antraglikozidlar, organik kislotalar, vitaminlar, qandli bo‘yoqlar 
va oshlovchi moddalar bor.[3] 
Abu Ali ibn Sino ravoch o‘simligi bilan chechak, vabo qizamiq kasalliklarini 
davolagan. Shuningdek, ravoch ildizini ichak, buyrak, qovuq, bachadon 
og‘riqlarini qoldiruvch, qon ketishni va ovqat hazmining buzilishi natijasida ich 
ketishni to‘xtatuvchi dori sifatida ishlatgan. Xalq meditsinasida ravoch ildizi va 
mevasidan tayyorlangan qaynatma bilan isitma, me’da ichak (ich ketish) 
kasalliklari davolanadi hamda ichdan oqqan qonni to‘xtatish uchun qo‘llaniladi. 
Ravoch ildizining sutda qaynatib tayyorlangan qaynatmasini me’da ichak va 
yurak kasalliklariga davo bo‘ladi. 
179 

---

Ilmiy meditsinada rovoch turlari ildizidan tayyorlangan qaynatma va 
mevasidan tayyorlangan ekstraktni ich ketish kasalliklarini davolash uchun 
ishlatish tavsiya etilgan. 
Rovoch turlarining poyasi barg bandi, bargining asosiy tomiri va yosh tanasi 
ishtaha va ko‘ngil ochadigon taom sifatida iste’mol qilinadi.