Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

XUSUSIYATI 
Ergasheva Gulmira Ostonovna 
Andijon davlat universiteti o‘qituvchisi, 
Inobiddinova Irodaxon Otabek qizi 
Andijon davlat universiteti talabasi 
 
Attotatsiya. Maqolada O‘zbekiston florasida tarqalgan torondoshlar oilasi 
ayrim vakillari ba’zi turlarining morfo-biologik tuzilishi va ularning dorivorlik 
xususiyatlari haqida ma’lumotlar keltirilgan.
Kalit so‘zlar: tur, turkum, areal, flora, hudud. 
O‘zbekiston florasida dorivor o‘simliklarning 700 dan ortiq turi mavjud. 
Shulardan tabiiy sharoitda o‘sadigan va madaniylashtirilgan 120 ga yaqin 
o‘simlik turlaridan ilmiy va xalq tabobatida foydalaniladi. Hozirgi davrda 
tibbiyotda qo‘llaniladigan dori-darmonlarning qariyb 40-47% o‘simlik 
xomashyolaridan olinadi. O‘simliklar murakkab tuzilishiga ega bo‘lgan jonli 
tabiiy kimyoviy laboratoriya bo‘lib, oddiy noorganik moddalardan murakkab 
177 

---

organik moddalar yoki birikmalarni yaratish qobiliyatiga ega. Dorivor 
o‘simliklarning quritilgan kurtagi, ildizi, ildizpoyasi, tuganagi, piyozi, 
po‘stlog‘i, bargi, guli, g‘unchsi, mevasi (urug‘i), danagi, sharbati, qiyomi, 
toshchoyi, efir moyi va boshqalardan dori-darmon tarzida foydalaniladi. [4]
Torondoshlar oilasi vakillari ikki urug‘pallalilar sinfiga mansub, o‘t, buta va 
yarimbutalarga bo‘linadi. Barglari ketma-ket o‘rnashgan, tekis qirrali. Gullari 
asosan ikki, ba’zan bir jinsli, mayda, to‘pguli shingilsimon, boshoqsimon. 
Gulqo‘rg‘oni 3-6 bo‘lakchali bir yoki ikki qavat. Changchisi 3-9 ta, urug‘chisi 
2-4 ustunchali. Mevasi uch qirrali yong‘oqcha. Bu oilaga toron, otquloq, rovoch, 
tuyasingren, grechixa kabi turkumlar kiradi. [1] 
Torondoshlar oilasining ayrim vakillarini morfo-biologik xususiyatlari 
№