Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги



Download 4,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/206
Sana12.04.2022
Hajmi4,08 Mb.
#547308
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   206
Bog'liq
ИЛМ-ФАН ВА ТАЪЛИМ – МАМЛАКАТ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ KANFERENSIYA ADU

Adabiyotlar: 
1.
A.Xamidov, M.Nabiyev, T.Odilov. O‘zbekiston o‘simliklar aniqlagichi. – 
Toshkent,: O‘qituvchi, 1987.
2.
M.A. Jo‘rayeva. Dorivor o‘simliklar atlasi. – Toshkent, Noshir nashriyot, 2019. 
3.
Флора Узбекистана. 2
-
том. 
– 
Ташкент, 1953
4.
https://medlife.uz/encyclopedia/d/dorivor-ousimliklar/ 
ОРГАНИЗМГА ТУРЛИ СТРЕССОР ОМИЛЛАР ТАЪСИР 
ЭТИЛГАНДА ФЕРМЕНТ ГОМЕОСТАЗИ ҲОЛАТИ
 
Г.А.Юлдашева
,
Андижон давлат университети ўқитувчиси,
М.Ш.Думаева
,
Андижон давлат университети талабаси
 
Аннотация. Фан ва техника ривожланиши билан мактаб ўқув 
программаларига персонал компьютерларнинг кириши натижасида 
ўсаётган организм гиподинамия ва гипокинезия таъсирига кўпроқ учрайди. 
Гипокинезия - узоқ вақт давомида асосан катта бўғимлар ҳаракатининг 
пасайиши ҳисобига организм ҳаракати ҳажмининг камайганлигидир. Бун-
да, асосан, локомотор актнинг камайиши ва узоқ вақт ҳаракатлар ҳажми 
камайганлиги кузатилган. Жисмоний ҳаракатнинг чекланиши инсулинга 
резистентликни кучайтирган, берк ва асимптом ҳолатдаги метаболик 
бузилишлар гиперинсуленимия ҳолатини келтириб чиқарган. Гиподинамия 
гипергликемия ҳолатини, инсулинга резистентликни чақиради ва нерв 
ўтказувчанлигини функциясини издан чиқарган.  
Калит сўзлар: гиподинамия гипокинезия, резистент, стресс, 
локомотор паренхиматоз. 
Стресс ҳолатига олиб келувчи гиподинамия ва гипокинезия барча аъзо 
ва системаларнинг умумий резистентлигини, функционал фаоллигини, ор
-
ганизмнинг ҳимоя механизмларини пасайтиради (Аверина Т.М., 2000;
Агеева В.А., Самусев Р.П., 2004; Бахмет А.А., 2006; Изатулин А.В., Голуб 
180 


И.Е., Шашкова О.Н., Изатулин В.Г., 2005; Минасян А.Л., 2006; Рябченюк 
Н.А., Сыч В.Ф., 2000; Смирнов К.В., Чернов Д.А., Иванаускене Н.Ю., 
2000; Стельникова И.Г., Эделева Н.К., Петрова Н.И., 2000; Шахламов В.А., 
Судаков К.В., Алтухова В.И., Перцов С.С., Сосновский С., 2000; Шербак 
А.Г., Акценова Т.А., Шербак А.И., 2005). Фан ва техника ривожланиши 
билан мактаб ўқув программаларига персонал компьютерларнинг кириши 
натижасида ўсаётган
организм гиподинамия ва гипокинезия таъсирига 
кўпроқ учрайди (Иванаускене Н.Ю., 2000). 
Гипокинезия 
– 
узоқ вақт давомида, асосан, катта бўғимлар 
ҳаракатининг пасайиши ҳисобига организм ҳаракати ҳажмининг 
камайганлигидир (Смирнов К.В.1999 ). Бунда, асосан, локомотор актнинг 
камайиши ва узоқ вақт ҳаракатлар ҳажми камайганлиги кузатилган [3].
Гипокинезия ҳозирги пайтда одамлар учун энг катта муаммодир, чунки 
у кўп касалликларнинг “ёшариш” сабабларидан бири ҳисобланади. Юрак

қонтомир системаси фаолиятининг сусайиши паренхиматоз аъзоларда қон 
димланиши (жигар, талоқ, меъда ости бези), модда алмашинувининг 
салбий ўзгаришлари, ҳаракат координацияларида мускулларнинг ҳолати, 
тўқималарда суюқликнинг, томирларда қон алмашинувининг пасайиши 
гипокинезиянинг асоратлари ҳисобланади (Гридин Л., 2000 ) [1].
Ҳаракатнинг
чегараланиши, ҳаёт фаолиятида жисмоний ҳаракатнинг 
сусайиши замонавий тиббиётнинг фундаментал муаммолари ҳисобланади. 
Каламушларда 30 минутдан сўнгги иммобилизацияда гипоталамуснинг 
супраоптик ва паравентрикуляр ядроларида, шунингдек, нейрогипофизда 
ҳужайра морфофункционал ҳолати гистохимик ўрганилган. Каламушларда 
ҳаракат чекланганлик ҳолатида супраоптик ва паравентрикуляр 
ядролардаги сукцинат ҳамда малатдегидрогеназалар фаоллигининг 
ортиши,
нейросекрет синтезининг фаоллашуви ва нейрогормонларнинг 
қон оқимига чиқишининг кучайиши, иммобилизация 

ҳайвонлар учун 
кучли стресс факторлилигидан далолат берган (Полякова Н.Д., Сулин 
В.Ю., Мещерякова М.Ю., 1999 ) [4].
Гипокинезия 
айрим 
касбда 
иш
бажариш 
ҳаракатининг 
чегараланганлиги билан характерланган. Иккинчидан, кам ҳаракатлилик 
айрим одамларнинг ҳаёт тарзи бўлиши мумкин. Учинчидан, гипокинезия 
мажбурий ҳол, у ёки бу касаллик учун ётиш режими даволашни 
осонлаштирган. Ётиш режимининг суяк тўқималарига таъсири 
“Иммобилизацион остеопороз” сифатида қадимдан маълум (Коваленко 
Е.А., Гуровский Н.Н., 2005). 
181 


Гипокинезиянинг биринчи ойларида зўриқиш босқичига мос келадиган 
ўткир ўзгаришлар кузатилган. Бунинг натижасида каламушлар янги шаро
-
итларга секин
-
асталик билан мослашган, бу ўзгаришлар умумий адаптация 
синдромининг қаршилик босқичига мос келган. Гипокинезиянинг 
қаршилик кучайиши босқичида лимфатик аъзоларнинг фаолияти ва тизими 
нормаллашган 
(Durnova G.N., Kaplanskii A.S., 2009) [1]. 
Кўплаб эпидемиологик ва экспериментал текширишлар натижасида 
олинган натижаларга кўра гипокинезия 
– 
ҳаракатнинг чекланиши 
сурункали дегенератив касалликларни келтириб чиқариши мумкин 
эканлиги аниқланган. Жисмоний ҳаракатнинг чекланиши инсулинга 
резистентликни кучайтирган, берк ва асимптом ҳолатдаги метаболик 
бузилишлар гиперинсуленимия ҳолатини келтириб чиқарган (Dragojevic’ 
R., Zivkovic’H., 2003; Grishchuk A.I., Tokar’ V.I., 1991). Гиподинамия 
гипергликемия ҳолатини, инсулинга резистентликни чақиради ва нерв 
ўтказувчанлиги функциясини издан чиқарган (Grishchuk A.I., Tokar’ 
V.I.,1992; Reid G.M., 2001) [5].

Download 4,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish