Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги з. М. Бобур номидаги андижон давлат университети

Бактерияларнинг сув манбаларида яшаш муддатлари (кунлар)

Бактериялар номи	Водопровод сувида	Дарё сувларида	қудуқ сувларида
Ичак таёқчалари	2-262	21-183	-
Ичтерлама бактериялари	2-93	4-483	15-107
Дизентерия микроби	15-26	19-92	-
Вабо вибриони	4-28	05-92	1-92
Туляремия (куйдирги) микроби	92 кунгача	731	12-60
Бруцеллёз	2-85	-	4-122

Ажабланарлиси шундаки, ичак кассаликларини келтириб чиқарувчи микроблар ташқи муҳитнинг мураккаб омиллари таъсирида ўзгариб, ўзининг касаллик келтириб чиқариш хусусиятларини янада ортирмоқда. Ўзбекистонда сув орқали тарқаладиган ичак касалликларининг 70-810%и ҳовуз, ариқ ва канал сувларини ичиш, 8-13%и канал ва катта ариқлар сувларида чўмилиш, 5-8%и ифлосланган қудуқ сувларидан истеъмол қилиш натижасида содир бўлмоқда. Бундай касалликлар гоҳо етарлича зарарсизлантирилмаган водопровод сувларини ичишдан ҳам юқиши мумкин. Жуда кўп канализация сувлари тозаланмасдан, аҳлатлар зарарсиз ҳолга келтирилмасдан очиқ сув ҳавзаларига ташланишидан дарё сувлари микроблар маконига айланиб бориши турган гап.

Хуллас, сув орқали бир қанча хавфли юқумли касалликлар тарқалиши мумкин. Ичимлик сувларини зарарли оқоа сувлардан, чиқиндилардан ва бошқа ифлосликлардан тадбиркорлик билан ҳимоя қилиш, сув орқали юқадиган кўплаб касалликларнинг олдини олиш имконини беради.
Тоза ичимлик сувига қўйиладиган талаблар. Сув сифатини стандартлаш сув истеъмол қилиш туфайли келиб чиқадиган касалликларнинг олдини олиш имконини беради. Сув сифатига бўлган тандарт талабларини бажарилишига соғлиқни сақлаш муассалари масъулдирлар. Сув сифатига бўлган талаб меъёрларини ишлаб чиқиш узоқ Гиппокраг давридан бошланган. XVIII аср ўрталарида М.Ломоносов ва Лавуазье, шунингдек, ўз замонасида Абу Али ибн Сино сув орқали келиб чиқадиган касалликлар тўғрисидаги фикрларини билдириб, ичимлик суви қандай бўлиши керак, деган саволга жавоб излаганлар. ХХ асрларнинг ўрталарига келиб гигиена ва физиология соҳасида қўлга киритилган фан ютуқларидан келиб чиқиб, ичимлик сувининг 28-74-45 рақамли давлат стандарти ишлаб чиқилган. 1945 йилда ишлаб чиқилган бу стандарт сувнинг мураккаб моддалар ва бактериялари билан ифлосланишини ҳисобга олиб 1954 йилда қайта кўриб чиқилди. Сув таркибидаги нитратлар, тиндирувчи коогулянтлар, флокулянтлар, занглашга қарши моддалар меъёрларини тажрибалар йўли билан ҳал этилиши, мавжуд давлат стандартини ўзгартиришни тақозо қилди. Шундай қилиб, 1973 йилда 28-74-73 рақамли навбатдаги стандарт ишлаб чиқилди. Ҳозирги кунда турли ўзгартиришлар билан тўлдирилган 28-74-82 «Ичимлик суви» ва 27-61-84 «Марказлашган хўжалик ичимлик суви таъминоти манбалари» деб номланадиган Давлат стандартлари қабул қилинган. 28-74-82 «Ичимлик суви» Давлат стандарти бўйича ичимлик сувининг кимёвий, бактариологик ва оргонолептик таркиби ҳамда унинг хусусиятларига таъсир этувчи меъёрлар ишлаб чиқилган.
Ичимлик сувнинг жадвалларда келтирилган кўрсаткичларидан ташқари, саноат корхоналаридан, қишлоқ хўжалик ерларини суғоришдан ва коммунал хўжаликлардан чиқадиган оқова сувлар таркибидаги моддаларнинг ҳам рухсат этилган оқова сувлар таркибидаги моддаларнинг ҳам рухсат этилган бундай кимёвий моддалар сони 800 дан ортиқ.