Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Ҳимоя қилинган тупроқ учун ёруғлик ўтказувчи шаффоф материаллар. Ҳимоя қилинган тупроқ иншоотларини ёпишда ойна, ёруғлик ўтказадиган плёнкаларнинг ҳар хил турлари ва рулонли ойна пластинкасидан фойдаланилади. Уларнинг оптик ва физик хусусиятлари турличадир.
Ойна қуёш спектрининг кўринадиган нурларини яхши (кўк – 60-65%, ярим оқ – 70-80%, оқ – 80-90%) ўтказади, аммо ултрабинафша нурларини тўсиб қолади (54% гача) ва инфра қизил иссиқ нурларни деярли ўтказмайди. У шаффофлигини узоқ муддат сақлайди, чизиқли ўлчамларини ўзгартирмайди. Ойна иссиқлик нурларини ушлаб қолиши ва уни кам ўтқазиши туфайли ўстириш хоналаридаги иссиқлик яхши тўпланади ва сақланади.
Ойнанинг нуқсони синувчанлиги ва оғирлигидир. 1 м² ойнанинг оғирлиги 6-11,7 кг бўлиб, бу плёнканинг оғирлигидан 50-100 марта ортиқдир. Бу уни кўчма типдаги конструктсийаларда қўллаш имконини бермайди ва пишиқ конструктсияларни талаб қилади. Ултрабинафша нурларини кам ўтқазиши туфайли ойна остида ўстирилган сабзавотлар очиқ ерда ҳатто плёнка остида ўстирилганларга нисбатан С дармондорисини 25-30% кам тўплайди.
Иссиқхоналарга қалинлиги 4-5 мм, эни 50-70 см оқ, парникларда қалинлиги 2-3 мм ва ўлчами 20×12-30 см ярим оқ ойнадан фойдаланилади.
Шаффоф полимер плёнкалардан энг кўп тарқалгани полиэтилен плёнкадир. Бундан ташқари поливинилхлорид, саполимер, этиленвинилатсетат плёнкаларни ишлаб чиқариш йўлга қўйилган (4-жадвал).
Стабиллаштирилмаган сатҳи гидрофоб силлиқ полиэтилен плёнка эгилувчан, турли атмосфера шароитларида ўлчамини деярли ўзгартирмайди, сув ва буғни ўтказмайди, кислород ҳамда карбонат ангидридни яхши ўтказади. Ишлатилганда кўпга чидамайди, чунки совуққа чидамлилиги ва шаффофлигини тез йўқотади. Зарядланишга мойил, бу электр потентсиалининг тўпланишига олиб келади, натижада плёнкада сув томчилари пайдо бўлади ва плёнка чанг зарралари билан ифлосланади. Плёнкани бир-бирига иссиқлик воситасида бириктириш мумкин.
4-жадвал. Полимер плёнкалар

Кўрсаткич	Полиэтилен			Гидрофилли антистатик
	ГОСТ 10354-73
	стабиллаш-маган	стабиллашган	арматураланган антистатик
Қалинлиги, мм	0,03-0,3	0,03-0,3	0,3-0,02		0,1-0,15
Полотно эни, см	150-600	150-600	200		240
1 кг даги плёнка миқдори, м	27,6-276	27,0-276	310-370		91,8-137,7
1 кг нинг баҳоси, сўм	36,2-3,6	36,2-3,6	3,1		10,8-7,3
Спектр бўйича шаф-фофлиги, %	0,75	0,97	0,9-1,2		0,9-1,2
Ултрабинафша	72	26	10		22
Кўринадиган	80-90	80-87	85		90
Инфрақизил	80	80	37		35