Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Намлик режими. Ҳимояланган ердаги сабзавот экинларида барг аппарати яхши ривожланади ва улар очиқ ердаги экинлардан кўра кўпроқ маҳсулот беради. Бу сувнинг кўп сарф бўлишига, намликнинг етишмаслиги ёки ортиқчалигига сезгирликни оширади. Тупроқ ва ҳаво намлигининг қулай даражаси ҳар хил ўсимликлар ва улар ривожланишининг турли даражасида бир хил эмас.
Бодринг учун тупроқнинг намлиги кўчат вақтида 80%, маҳсулот бериш вақтида 85-90%, помидор, гармдори ва бақлажон учун кўчат вақтида 70-75%, баргларнинг ўсиш вақтида 70-80% ва маҳсулот бериш даврида 80-85%, кўкатлар учун 80-90% НВ дан кам бўлмаслиги керақ.
Ҳавонинг намлигига қўйиладиган талаб бўйича ҳимояланган ер экинлари уч гуруҳга бўлинади: паст, ўрта, юқори намликни талаб қилувчилар. Биринчи гуруҳга помидор, гармдори, ловия (кўчатни ўстиришда ҳам, кейинги парвариш қилишда ҳам 60±5%) киради. Салат, пекин карами, редиска, шивит, шпинат (ўсув бошида 65±5% ва озуқа органлари шаклланиши даврида 80±5%) ҳам биринчи гуруҳга киритилади. Иккинчи гуруҳ – бодринг, селдерей, бақлажонни (кўчатни ўстириш вактида 70±5% ва кейинги даврларда 90±5%) қамраб олади.
Ҳимояланган ер иншоотларида тупроқ ва ҳаво намлигини сақлаш зарурлиги суғоришнинг турли усулларини қўллашни тақазо этади.
Ҳавонинг намлиги вентилатсияни кучайтириш билан камайтирилади, суғоришни, камайтириш, тупроқ сатҳини юмшатиш ва ҳароратни ошириш ҳисобига бошқарилади. Ҳаво намлигини кўпайтиришга вентилатсияни чеклаш, суғоришни кўпайтириш, иншоот ичида ўсимликларни пуркаш орқали эришилади. Ўрта Осиё шароитидаги ҳимоя қилинган ерларда намликнинг ортиқчалигидан кўра етишмаслиги кўпроқ учрайди. Бу айникса, бодрингда кўпроқ сезилади. Вентилатсияни камайтириш қизишга олиб келади. Шунинг учун ҳавони намлаш, қоронғилатиш ва вентилатсияни пухта ўйлаб бириктириш ҳаво намлигининг зарур шароитини яратиш имконини беради.
Тупроқ намлигини оширишга суғоришнинг ҳар хил усулларини қўллаш, суғориш тезлиги ва жадаллигини ошириш, суғориш вақтини алмаштириш орқали эришилади. Суғориш учун фойдаланиладиган сув заиф углекислотали, таркибидаги зич қолдиқ 1% дан ортиқ бўлмаслиги керак. Сувнинг ҳарорати 23-25% бўлиши лозим.
Ҳимоя қилинган ерда суғоришнинг каби ёмғирлатиш, шланга билан, тупроқ тагидан томчилатиб ва импулсли асосий турларидан фойдаланилади. Ҳозирги кунда энг кўп тарқалган усул ёмғирлатиб суғориш бўлиб, у тупроқ ва ўсимликни бир вақтда намлаш имконини беради. Бу усулда барглардаги намлик ортади ва буғланиш камаяди. Ёмғирлатиш барглар ҳароратини пасайтириб, ўсимликларнинг қизишини камайтиради.
Замонавий иссиқхоналарда статсионар ёмғирлатиш қурилмалари ўрнатилган бўлиб, улар автоматик тарзда ва қўлда бошқарилади, уларда суғориш жўмракларидан шлангаа билан суғориш ҳам кўзда тутилган. Ёмғирлатиш тизимидан ҳавони илиқ сув билан намлаш ва ўсимликларни минерал ўғитлар билан озиқлантиришда ҳам фойдаланилади. Ҳимояланган ер иншоотларида ҳозирча шланга билан суғоришдан кенг фойдаланилади.
Суғориш меъёри ўсимлик тури ва ёши, қуёш радиатсиясининг интенсивлиги, тупроқнинг сув-физик хусусиятлари ва бошқа омилларга боғлиқ бўлади. Ўзбекистонда қишда суғориш камроқ (помидор ойда 3-4 марта, бодринг – 6-8 марта), баҳор ва кузда суғориш жадаллашиб, помидор кунора, бодринг зарур бўлганда ҳар куни суғорилади. Суғориш нормалари қишда юқори булмайди – 5-7 л/м³, илиқ қуёшли кунлар бошланиши билан норма оширилиб, улар 15 л/м³ ва ундан ортиқроқ бўлади. Ёзда ҳавонинг нисбатан намлигини ошириш учун асосий суғоришдан ташқари, бодринг куннинг иккинчи ярмидаги соатларда 0,5-1,0 л/м³ миқдорда мусаффоловчи суғоришлар ўтказилади.