Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Тукининг ранги: оқ, қора ва жигарранг (бу уч-тўрт кунлик тугунчаларда ва барраларда аниқланади);
Барраси: шарсимон, саллассимон, тухумсимон, тескари тухумсимон, бармоқсимон ёки асоси ўроқсимон, эгри ёйсимон;
Баррасининг йирик-майдалиги: майда (8 см гача), ўртача (8-12 см), йирик (12-18 см) ва жуда йирик (18 см дан йирик);
Баррасининг юзаси: силлиқ (ялтироқ), майда бўртикли, йирик бўртикли;
Баррасининг ранги: оқ, салат рангида, оч яшил ва тўқ яшил;
Баррасининг олти хил шакли бўлади: 1) барранинг асосий фони рангидан кескин ажралган аниқ оқиш чизиқ; 2) асосий фон билан қўшилиб кетадиган ноаниқ изиқлар; 3) баррасининг учида оқ доғлари бор; 4) эпидермисида майда оқ доғлар бор; 5) мевасининг узунаси бўйлаб чети тўғри бурчакли доғлари бор; 6) шакллари бўлмайди.
Баррасининг кўндаланг кесими: юмалоқ, юмалоқ-уч қиррали, уч қиррали ва аниқ уч қиррали;
Уруғлигининг ранги: оппоқ, оқ-яшил, тўқ сариқ, сариқ, жигарранг, хира сариқ;
Уруғлик мевасининг тўри тўққиз типида бўлади: 1) тўри бўлмайди; 2) тўрининг майда элементлари бор; 3) тўрнинг йирик элемент-лари бор; 4) йирик каттакли тўри бор; 5) майда катакли тўри бор; 6) Ҳар хил шаклда тўрланган; 7) узуқ-узуқ тўрланган; 8) узунасига катакли тўри бор; 9) икки ёқлама тўри бор;
Уруғлиги асосининг шакли: юмалоқ, силлиқ, юмалоқ сегмент-лашган, чўзиқ силлиқ ва чўзиқ сегментлашган бўлади.
Вегетатсия даврига кўра: эртапишар (майсалари униб чиққандан барралари-нинг биринчи термигача 40-50 кун), ўртапишар (60-70 кун) в кечпишар (70 кундан ортиқ) навларга бўлинади.
Ишни бажариш тартиби. Ушбу топшириқни бажар-иш учун талабалар республикамизда туманлаштирилган бодринг ва сабзавот қовоқчаларини морфологик белиларини ўрганиш ва тасвирни чизиш Ҳамда навларини таърифлаш (25-жадвал).
Материал ва жиҳозлар: 1. 5-6 та туманлаштирилган бодринг навининг янги узилгани, кўк ва уруғлик меваси юзаси, юзасидаги тасвири, унинг шакли, туганагининг тукланиш шкаласи, уруғлик мевасининг тўрланиши – 2 та; 2. Сабзавотчиликка оид справочник ва ўқув қўлланмалар – 12 та; 3. Туманлаштирилган навларнинг каталоги – 12 та; 4. Чизғичлар, штангентсиркуллар, ош пичоқлар, лупалар – 25 та.