Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Топшириқдан мақсад. Қовоқдошлар оиласига мансуб экинларнинг морфологик, биологик-хўжалик белги ва хусусиятларини ўрганиш.
Услубий кўрсатма. Қовоқдошлар (Cucurbitaceae) оиласига мансуб ўсимликларнинг 130 га яқин туркуми ва 1200 дан ортиқ тури мавжуд. Уларнинг кўпчилиги тропик ва субтропик минтақаларда ўсади.
Қовоқдошлар оиласига мансуб ўсимликлар асосан ерга ёйилиб ёки палак ёзиб ўсувчи бир йиллик ёки кўп йиллик ўтсимон ўсимликлардир. Ярим бута ёки буталар ва дарахсимон шакллари жуда камдан-кам ҳолларда учрайди. Кўпчилик туркумларига мансуб ўсимликларнинг характерли белгиси уларда жингалаклар борлигидир, меваси - баъзан ҳаддан ташқари катта бўладиган қовоқмева.
Қовоқдошлар оиласига мансуб ўсимликларнинг тахминан 20 тури маданий экин сифатида экилади ва улар тўрт гуруҳга ажратилади: полиз экинлари, қовоқдош сабзавотлар, техник қовоқдош экинлар ва манзарали қовоқдошлар.
Полиз экинлари, буларнинг етилган мевалари озиқ-овқатга ишлатилади. Бу гуруҳга дунё бўйича кенг тарқалган ва Ўзбекистонда оммавий равишда экиладиган бешта турга мансуб ўсимликлар киради: қовун (Melo L.), тарвуз (Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai), qattiq po'stli qovoq (Cucurbita pepo L.), йирик мевали қовоқ (Cucurbita maxima Duch.) ва мускат қовоқ (Cucurbita moschata Duch.)
Қовоқдош сабзавотлар, буларнинг шаклланаётган, пишиб етилмаган мевалари озиқ-овқат сифатида истеъмол қилинади. Бу гуруҳнинг энг кенг тарқалган вакилига бодринг (Cucumis sativus L.) тури мисол бўлади. Бодрингдан сўнг кабачки ёки қовоқча (Cucurbita pepo var. giraumonas Duch.), патиссон ёки кулча (likobcha) qovoq (Cucurbita pepo var. melopepa Duch.), крукнек ёки қийшиқ бўйин (Cucurbita pepo var. subverrucosa L.) кенг тарқалган. Нисбатан кам тарқалган қовоқдош сабзавотларга Ғарбий Ҳиндистон бодринги ёки Ангурия (геркин) (Cucumis anguria Forsk.), таррак ёки илонсимон қовун (Cucumis flexuosus Linn.), чаёт ёки мексика бодринги (Sechium edule (Jacq.) Sw.), момордика ёки сариқ (Hind) бодринг (Momordica charantia L.), фицифолия ёки малабар қовоқи (Cucurbita ficifolia Bouche), трихозант ёки илон бодринг (Trichosanthes anguina Linn.), тладианта ёки қизил бодринг (Thladiantha dubia Bunge), сиклантера ёки перу бодринги (Cyclanthera edulis Naud.ex Huber), ёввойи бодринг (Ecballium elaterium (L.) A.Rich.), телфайрия (Telfairia pedata Hook.), сикана ёки пахта қовун (Sicana odorifera Naud.) ва такако (Sechium tacaco (Pitt) C.Jeffrey) каби ўсимликлар мисол бўлади.