Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Маҳсулотни териб олиш. Кузги, кузгиқишқи, эрта бақорги қилиб экилган сабзи ва лавлагини икки марта териб олинади. Аввалига эрта баҳорги маҳсулотни кўкат ўсимлик сифатида қўлда териб олинади.
Ёзги муддатларда экилган илдизмевалиларни бир марта октабр охириноябр бошида йиғиштириб олинади. Терим сурункали ёмгир ва кучли совуқ тушгунча тугатилади. Лавлагини бошқа илдизмевалиларга нисбатан эртароқ йиғиштириб олиш керак, чунки иссиққа кўпроқ талабчан, унинг илдизмеваси тупроқ устига кўпроқ чиқиб туради ва совуқдан камроқ ҳимояланган бўлади.
Илдизмевалиларни ковлаб олиш СНУ-30, СНШ-4, СНС-2М ва ОШКШ-1,4 кавлагичи, шунингдек картошка кавлагич ва картошкани йиғиб олувчи комбайн ёрдамида амалга оширилади.
Илдизмева пояси кесилаётганда, барг банди узунлиги 2 см дан ортиқ қолдирилмаслиги керак. Пояси тагидан тақаб ёки узун қолдириб кесилса сақлаш давомида чириб кетиши мумкин. Илдизмевалиларни кесиш қазиб олинган кунда ўтказилиши керак, айниқса, ёзда. Чунки пояси кесилмаган илдизмевалар ўзидан кўп намликни йўқотади, тез сўлиб қолади ва ёмон сақланади.
Уруғлик. Илдизмевалилар уруғи, редискадан ташқари, икки-йил давомида етиштирилади. Уруғлик илдизмевалиларни етиштириш усули биринчи-йили озиқ-овқат учун мўлжаллаб етиштирилаётган бўлак илдизмевалилардан фарқ қилмайди.
Илдизмевалар етиштириб олинганидан сўнг поялари қирқилади, барг тубидан 1-2 см қолдирилади, сўнгра уруғлик мақсадлар учун танланади, бунда илдизмевалилар йирик, ўртадан катта бўлиши керак. Илдизмевалар жанубда қиш арафасида, республиканинг бошқа минтақаларида эса эрта баҳорда феврал охири – март бошида ўтказилади. Илдизмевалар баҳорда экиладиган бўлса, қиш ойида траншея ёки буртларда, сабзавот омборхоналарида устига нам қум сепиб сақланади. Сақлашга қўйишдан олдин илдизмевалиларга 50% ли ТМДТ (8 кг/т) билан ишлов берилади.
Уруғлик илдизмевалар феврал-март ойларида қатор ораларини 70 см ва қатор орасида сабзида 25-30 см ва бўлак илдизмевалиларда 50-60 см қилиб экилади: Кузда экилган туганакларнинг усти 12-15 см, баҳорда экилганларининг усти эса 5-6 см тупроқ билан бекитилади. Уруғлик экинлар 4-6 марта суғорилади. 3-4 култиватсия қилинади, қатор оралари қўлда юмшатилади. Улар туганак ўсиб чиққанидан сўнг икки марта озиқлантирилади, гуллай бошлангаанда гектарига 1-1,5 тс аммиакли селитра ва ҳар бир озиқлантиришда суперфосфат берилади.
Етиштириш шароитига қараб сабзи уруғининг маҳсулотдорлиги 3-5 га/тс, лавлагиники 8-10 га/тс, турпники 5-6 га/тс ва шолғомники 3-4 га/тс ни ташкил этади.

№14 АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ