Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимѐ-технология институти

анъаналар» ѐхуд «этник ворислик» дейилади. Бундай анъаналар ҳар бир 
халқнинг ижтимоий-иқтисодий турмуши ҳамда у яшаѐтган табиий 
географик муҳит билан боғлиқ тарзда муайян тарихий даврларда 
шаклланади. Этносни қисқача қилиб ягона тил ва маданият жиҳатидан 
уюшган жамоа ѐки этник жамоа дейиш мумкин. Фақат алоҳида халқлар 
эмас, балки уларнинг шаклланиш жараѐнида иштирок этган қариндош 
гуруҳлар ҳам этник жамоа таркибига киради. 

---

25 
Кишилик жамиятининг тарихий ривожланиши жараѐнида қон-
қариндош жамоалар аста-секинлик билан уруғ жамоаларига айланиб 
борган. Уруғ - бирга яшаб, ҳамкорликда меҳнат қилган қариндошлар 
уюшмаси бўлиб, халқларнинг этник шаклланишида дастлабки муҳим 
босқичлардан бири сифатида муҳим аҳамиятга эга бўлди.
 
Мавзуни такрорлаш юзасидан саволлар 
1. Этногенез нима? 
2. VI –VII асрларда Ўрта Осиѐда содир бўлган этник жараѐнлар ҳақида нималар 
биласиз? 
3. IX – XII асрларда ўзбек халқининг этник шаклланишига туртки бўлган омиллар 
ҳақида гапириб беринг. 
4. Ўзбек халқининг вужудга келиши жараѐни ҳақида сўзлаб беринг. 
5. Буюк ипак йўли Ватанимиз халқлари ҳаѐтида қандай ўрни тутган? 
6. Амир Темур ва Темурийлар даврида Буюк ипак йўлининг шуҳрати нима 
сабабдан ортиб кетди? 
7. Буюк ипак йўлини тиклаш бўйича олиб борилаѐтган ишлар ҳақида нималарни 
биласиз? 
 
 
ЭТНОГЕНЕЗ 
Этногенез (этно... ва ...генез) - халқнинг келиб чиқиши. Тарих фанидаги 
мавжуд илмий методологик ишланмага кўра, Этногенез деб илгаридан мав-
жуд бўлган бир неча этник компонентлар асосида янги этнос (элат)нинг 
вужудга келишига айтилади. « Этногенез » тушунчаси фанга илк маротаба 20-
асрнинг 20-йилларида Н.Я.Марр томонидан киритилган. 
қалъа – мудофаа мақсадида қурилган, стратегик жиҳатдан қулай ва 
мустаҳкам таянч пункти.