Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент педиатрия тиббиёт институти

БЎЛМАЧАЛАРАРО ТЎСИҚ НУҚСОНИ 
Анатомик тузилиши - ўнг ва чап бўлмачалар ўртасидаги тўсиқда 
бир ёки бир нечта бекилмаган тешиклар борлиги билан 
характерланади. 
ФКГда 2–3-қовурғалар оралиғида ромбсимон систолик 
шовқин, ўпка артериясида II тоннинг кучайиши ва иккига 
бўлинганлиги. 
ЭКГда - юрак электр ўқининг силжигани, ўнг қоринча 
гипертрофияси, Гисс тутами ўнг оёқчасининг нотўлиқ 
блокадаси кузатилади. 
ЭХОКГда – ўнг қоринча ҳажмининг катталашуви. 

---

82 
Рентгенограммада – артерияларда қон кўпайиши 
ҳисобига ўпка расми кучайган, ўпка илдизининг пульсацияси, 
юрак соясининг чегараси юракнинг ўнг қоринча ва ўнг 
бўлмача ҳисобига кенгайган, кардиовазал бурчак юқорига 
қараб силжиган, аорта ёйи кичиклашган бўлади. 
ЎПКА АРТЕРИЯСИНИНГ АЛОҲИДА СТЕНОЗИ 
Анатомик тузилиши - ўпка артериясининг алоҳида стенози, асосан, 
ўпка артерияси қопқоқлари соҳасида бўлади. 
Гемодинамикаси: 
 
ўпка артериясига ўнг қоринчадан қон ўтиши қийинлашади; 
 
ўнг қоринчада босим ошиб кетади; 
 
ўнг қоринча билан ўпка артерияси ўртасида систолик 
босимнинг фарқ қилиши; 
 
ўнг қоринча мушакларининг гипертрофияси ва диастолик 
босимнинг ошиши; 
 
ўнг қоринча диастолик босимининг ўнг қоринчада ошиши; 
 
ўнг қоринча гипертрофияси ва дилатацияси; 
 
кам ҳолларда овал тешикнинг кенгайиши ва ўнг қоринчадан 
чап қоринчага қон ўтиши, кўкаришнинг кучайиши кузатилади. 
Ташҳисот мезонлари 
1. Клиник мезонлар
 жисмоний зурикишдан сўнг ҳансираш ва оғир ҳолатларда бемор 
тинч ётганда ҳам ҳансираш, юрак коронар томирлари қон 
айланишининг етишмаслиги натижасида юрак атрофида оғриқ; 
 овал тешикнинг очиқлиги – лаб кўкариши, юрак устида юрак 
букри пайдо бўлиши; 
 бўйин вена томирларининг буртиши пульсацияси, юрак турткиси 
кучайган, юрак устида ўпка артерияси жойлашган жойда систолик 
титраш; 
 юрак ҳажми ўнг томонга катталашган; 
 Аускультацияда I тон ўпка артерияси устида кучайган, II тон 
ўпка артериясида сустлашган ёки умуман эшитилмайди, ўпка 
артерияси устида ўмров суяги (ключица) томон таралувчи, курак 
суяклари ўртасида систолик шовқин яхши эшитилади; 
 қон босими ўзгармайди. 
3. Лаборатор ва инструментал текширув натижалари 

---

83 
Тўш суягининг чап чегараси иккинчи ковурғалар оралиғида. 
ФКГда систолада ромб шаклидаги тебранишлари катта 
бўлган систолик шовқин ва тебранишлари паст II тон 
аниқланади. 
ЭКГда юракнинг электр ўқи ўнга силжиган, ўнг қоринча 
гипертрофияси, ўнг бўлмача гипертрофияси белгилари (II-
III ва ўнг кўкрак йўналишларида R тишча юқори бўлиши) 
кўринади. 
ЭХОКГда – юрак копқоғининг стенози ва унинг 
анатомик тузилиши аниқланади. 
Рентгенда - ўнг қоринча ва ўнг бўлмача гипертрофияси 
ва дилатацияси ҳисобига юрак соясининг чегараси 
катталашган, юрак чап чегараси ташқарига силжиган, юрак 
«голланд шиппаги” (башмак) шаклига ўхшаб кўринади.