Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти


Бир каллакли бошқариладиган сув олиш



Download 10,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/145
Sana22.02.2022
Hajmi10,18 Mb.
#83925
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   145
Bog'liq
gidrotexnika inshootlari

Бир каллакли бошқариладиган сув олиш. Бундай турдаги сув олишда 
бош каналга олинадиган сув сарфи шлюз-ростлагичлар билан бошқарилади. 
Шлюз-ростлагич жойлашувининг иккита схемаси қўлланилади – дарёнинг сув 
сатҳи билан кесишган қирғоғида ва қирғоқдан бир-мунча узоқдаги масофада 
(4.2-расм, в,г). Биринчи схема дарёнинг мустаҳкам ва устувор бўлган 
қирғоқларида ва ювилмайдиган ўзаларида қўлланилади. Иккинчи схема дарё 
ўзани силжийдиган ва қирғоқлари тез ювиладиган жойларда фойдаланилади. 
Иккинчи схема бўйича сув шлюз-ростлагичга бир каллакли 
бошқарилмайдиган сув олишдаги ҳамма камчиликларга эга бўлган сув олувчи 
каналдан узатилади. Демак, бош каналга сувни узатишда сарфни бошқариш 
имконияти бўлсада, у сув олувчи канал ва унинг каллаги ишлашига боғлиқ 
бўлади. Сув олувчи каналдан тиндиргич сифатида фойдаланилганда бош 
каналга сув узатиш сифати яхшиланади. Кўп каллакли бошқариладиган сув 
олишни қўлланилиши (4.2 - расм,f) юқорида келтирилган камчиликларни 
қисман бўлсада бартараф этади. 
Кўп каллакли марказлашган бошқарувли сув олиш. Бундай сув олиш 
(4.2 - расм, е) дарёнинг мустаҳкам бўлмаган ва ўзан жойини ўзгартирадиган 
участкаларида қўллаш мумкин. 
Кўп каллакли марказлашган бошқарувли сув олиш бир неча алоҳида 
ишлайдиган сув олувчи каналлардан ташкил топиб, улар дарёдан олинадиган 
сувни битта шлюз-ростлагичга келтирилади (4.4 - расм). Сув олувчи каналлар 
узунлиги икки ва ундан ортиқ километрни ташкил этади. Шлюз-ростлагич икки 
қаватли бўлиб, унинг устки қавати орқали сув бош каналга ва пастки қавати 
орқали ювиш каналига берилади. Тошқин вақтларида бош каналга битта канал 
орқали cув берилади ва қолганларининг бош қисмида дамбалар ўрнатилиб 


107 
беркитиб қўйилади. Дарёда сув кам бўлиб, сув сатҳи пасайган вақтларда бир 
нечта каналлар ишлайди. 
4.4 - расм. Кўп каллакли марказлашган бошқарувли тўғонсиз сув олиш: 
1-ювувчи оралиқларнинг затворлари; 2-тубдаги ювгич; 3-келувчи каналлар; 4-юқори 
оралиқларнинг затворлари; 5-бош канал; 6-ювувчи канал. 
 
Сув олувчи каналларда чўкиб қолган чўкиндилар иншоот тубидаги 
ювувчи тирқишлар орқали ювувчи каналга, сўнгра дарёга ташлаб юборилади. 
Ювиш вақтида Бош каналга сув ўтадиган оралиқлар беркитилади, сув эса 
тизимга бошқа сув олиш канали орқали берилади. Сув олувчи каналларнинг ҳар 
бири бир вақтнинг ўзида тиндиргич сифатида ҳам ишлайди. Бунинг учун 
берилган тезлик бўйича, ортиқча лойқани чўктиришни таъминловчи унинг 
узунлиги аниқланади. Канал тиндиргичларни тозалаш навбат билан гидравлик 
усул ва механизмлар ёрдамида амалга оширилади.
Каналга узлуксиз сув беришни таъминлаш учун каналлардан битта-
иккитаси ишга туширилди. Бу вақтда қолган каналларнинг каллаклари грунтли 
тўсиқ билан тўсилади. Ишлайдиган канални лойқа босгандан кейин уни 
тозалаш учун беркитилади, бошқа канални эса ишга қўшилади. Сув истеъмоли 
графиги асосида сувни узлуксиз таъминлаш учун бу канални ишлаш даврида 
лойқа босган канал тозаланган ва ишга қўшишга тайёр бўлиши керак. 

Download 10,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   145




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish