Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ирригатция ва қишлоқ ХЎжалигини

Илмий тадқиқот методи
Бу метод таълим тизимида унчалик кенг тарқалмаган метод бўлиб, 
маълум тайѐргарликни талаб этади. Педагог раҳбарлигида талабалар ѐки бир 
талаба маълум илмий тадқиқотларни ўтказиши ва маълум фан учун янги 
хулосаларни ясаши мана шу методни қўллаш жараѐнида вужудга келади. Бу 
метод олийгоҳларда кўпроқ қўлланилади. Бу метод давомида илмий билиш 
жараѐни содир бўлади, яъни хали номаълум бўлган билимлар кашф этилади ва 
эгалланади. Бунинг учун илмий тадқиқот режаси тузилади. Мақсад 
белгиланади ва тадқиқот усуллари танлаб олинади. Тадқиқот натижалари 
асосида хулосалар ясалади. 
Ўқитишнинг муаммоли-изланиш методи 
Янги мавзуни ўрганиш жараѐни ўрганилаѐтган материални тайѐр ҳолда 
талабаларга баѐн этмасдан, балки муаммо сифатида тақдим этиш муаммо-

---

40 
изланиш методини келтириб чиқаради. Яъни дарс давомида ясаш керак бўлган 
хулосалар педагог томонидан эмас, балки талаба томонидан ясалишига ҳаракат 
қилинади. Ҳар бир талаба қўйилган муаммони ўзича ѐндошиб ҳал этишга 
ҳаракат қилади ва ўз фикрларини баѐн этади. Ўртага ташланган фикрлар 
муҳокама қилинади ва педагог томонидан йўналтирилади. Педагог ва талабалар 
биргаликда хулосалар ясашади. Муаммоли-изланиш методи талабаларни 
билиш фаолиятини фаоллаштиради, мустақилликка, ижод қилишга ўргатади, 
ўқишга бўлган қизиқишларини оширади, шахсий фазилатларини тарбиялашга 
ѐрдам беради. Бу метод ўрганилаѐтган масалани чуқур таҳлил этишга ва 
билимларнинг пухта бўлишига ѐрдам беради. Бу метод ўрганилаѐтган масалани 
чуқур таҳлил этишга ва билимларнинг тафаккур даражаси ҳисобга олиниши 
керак. Танланган мавзуни таҳлил этиш учун талабаларда маълум билимлар 
базаси мавжуд бўлиши лозим. Шунинг учун ҳам бу методни қўллаш учун 
талабалар алоҳида ахборотлар билан қуроллантирилади. Кейинги даврларда 
муаммоли-изланиш методидан фойдаланишга алоҳида эътибор берилмоқда.