Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ирригатция ва қишлоқ ХЎжалигини

Мустақил ишлар методи
Кейинги даврда талабаларнинг мустақил ишларини ташкил этишга катта 
эътибор берилмоқда. Чунки бу метод талабада ижодкорликни, мустакилликни 
ривожлантиради. Ўқув дастурларида мустақил таълим учун соатлар 
ажратилмоқда. Талабаларни мустақил ишларини ташкил этишда маълум 
фаннинг хусусиятидан келиб чиқиб мустақил ишнинг мазмуни, шакли ва 
вазифалари танлаб олинади. Топширишган мустақил ишни бажариш учун 
педагог керакли адабиѐтлар ва йўл йўриқларни кўрсатиши, қисқача 
тушунтириш бериши лозим. Талаба бажариши керак бўлган мустақил иш кўп 
вақт эгалламаслиги ва шу билан бир қаторда талабага ривожлантирувчи 
сифатида таъсир кўрсатиши керак. 
Репродуктив, эвристик метод
Репродуктив методлар биринчи 
навбатда 
талабаларнинг ўқув 
материалини тезроқ ва мустаҳкамроқ эслаб қолишларини таъминлаш 

---

39 
билимдаги типик камчиликларни тез аниқлаш учун қулай. Репродуктив 
методлар айниқса ўқув материалининг мазмуни асосан ахборот характерида 
бўлса, мураккаб ва бутунлай янги билимлар ўрганилиши лозим бўлган ҳолатда 
самарали натижа беради. Тафаккурнинг репродуктивлик характери педагог ѐки 
бошқа манба орқали хабар қилинадиган ўқув ахборотларини активроқ 
қилишини ва эслаб қолинишини назарда тутади. Хикоя, маъруза, 
кўргазмалилик ва амалий ишлар ҳам репродуктив асосга қурилиш мумкин. 
Репродуктив характердаги амалий ишлар шуниси билан фарқ қиладики, бу 
ишларнинг давомида талабалар намунага кўра илгари ѐки яқиндагина 
ўзлаштирган фаоллигини ошириш мақсадида у кўпинча эвристик яъни қисман 
изланувчан метод билан қўйиб олиб борилиши мумкин. Янги мавзуни баѐни 
давомида ўрганилаѐтган материалнинг баъзи элементлари устида талабаларга 
фикр юритиш имкони берилади. Педагог томонидан енгил қисқа саволлар 
тузилиб, талабаларнинг иштирокида уларга жавоб топишга ҳаракат қилинади. 
Эвристик метод талабаларнинг билиш даражасини аниқлашга ҳам ѐрдам 
беради. Демак, эвристик метод янги мавзуни идрок қилишда талабаларнинг ҳам 
қисман иштирок этишини таъминлайди.