Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «банк иши» кафедраси

20.7. Ислом тараққиёт банкини рашкил топиши, фаолияти хусусиятлари, мақсади ва вазифалари.
Ислом тараққиёт банки (ИТБ) 1974-йилнинг 12-августида Саудия Апабистонинг Жидда шаҳрида ташкил этилиб, 1975-йилнинг 20-октабриданфоалият кўрсатмоқда. Банкнинг асосий мақсади ислом конференсияси ташкилотига аъзо давлатлар тараққиётига шариат принсипларига асосланиб хизмат кўрсатиш.
Ўзбекистон ИТБ га 2003-йил 2-сентабрда унинг Олма-ота шаҳрида ўтган бошқарув кенгашининг 28-йиғилишида 55 аъзо сифатида қабул қилинган. Банк аъзоларининг сони 2015-йилга келиб 57 га етган.
ИТБ нинг кредитлари энг паст фоизларда (йиллик 5-6%, чунки Қуръон судхўрлик билан шуғулланишни тақиқлайди) бўлиб ундан келган даромад фақат харажатлами қоплашни кўзда тутади. Кредитлар 15 -20 йилга берилиб, 3-5 йилдан қайтарила бошланади.
ИТБ Ўзбекистонга транспорт коммуникасиялари, энергетика, умумий инфратузилма, таълим, соғлиқни сақлаш, хусусий тадбиркорлик, кичик ва ўрта субектланни тараққий эттириш каби соҳаларга, 5 та лойиҳани амалга ошириш учун 463,8 млн АҚШ долларини ажратди.
Ислом тараққиёт банки бошқарувчилар кенгашининг ҳар йил ўтказиладиган ва Жилдда шаҳрида бўлиб ўтган 36 - йиғилиши давомида Ўзбекистон Республикаси билан ИТБ ўртасида 2011-2013 йилларга молжалланган уч йиллик Дастуми амалга оширишга доир ҳамкорлик тўғрисида Меморандум имзоланди. Унда инфратузилмавий лойиҳаларни молиялаштириш кўламини кўпайтириш ва умумий қиймати 655,5 млн. долларни ташкил этган 11 та лойиҳани амалга ошириш назарда тутилган ИТБ кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришга ушбу лойиҳалар доирасида 15млн. доллар ажратган.
Қишлоқ туманлари ва қишлоқ хўжалигини ривожлантириш ИТБ Ўзбекистонда қўллаб - қувватлаб келаётган асосий йўналишларидан бири бўлиб, бугунги кунда банк томонидан маъқулланган лойиҳаиар умумий ҳажмининг 18 фоизини ташкил қилмоқда. Қишлоқ туманларида инфратузилма ва қишлоқ хўжалиги соҳасидаги лойиҳаларга қўшимча равишда банк қишлоқ аҳолисининг турмуш даражаси ҳамда фаровонлигини яхшилашда муҳим ўрин тутадиган таълим ва соғликни сақлаш соҳасидаги лойиҳаларни ҳам молиялаштирмоқда. Таълимга оид лойиҳаларда чекка қишлоқ туманларида 28 та мактаб (айни пайтда уларнинг 15 таси фаолият кўрсатмоқда) ва бешта касб - ҳунар коллежини қуриш кўзда тутилмоқда.
2003-йилда ишлаб чиқариши ниҳоясига етиши мўлжалланган ИТБ нинг
Ўзбекистон билан тараққиёт стратегияси ИТБ гуруҳининг узоқ муддатли истиқболда
Ўзбекистоннинг ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришдаги иштирокини кенгайтиришга
хизмат қилади.
Буни ИТБ нинг 2014-йилда Ўзбекистонга ажратилган кредитларининг ҳажмидан ҳам билиш мумкин (1-жадвал).
1-жадвал
ИТБ нинг Ўзбекистонга ажратган кредитлари, 2014-йил.

Т/р	Кредитлаш обектлари		Млрд. АҚШ доллари		Салмоғи, %
1	Инфратузилма		100 000		43
2	Қишлоқ хўжалиги		89 550		38
3	Таълим		44 480		18
4	Грантлар		300		1
Жами		234 330		100

Манба: БПК журнали, 2015-йил 6-сон 49-55-бетлар.
Жадвал маълумотларига кўра банк томонидан Республикамизга ажратилган кредитларни 43 %и инфратузилма тараққиётига, 38 %и қишлоқ хўжалигини ривожлантиришга, 18 % и таълимни ривожлантиришга ажратилган.
ИТБ раҳбарияти билан кейинги йилларда ўтказилган учрашувлар натижасига кўра Паяриқ туманидаги Имом Бухорий мажмуасини қайта қуришга кретид ажратиш режалаштирилган.