Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «банк иши» кафедраси

Қисқа ва узоқ муддатли банк кредитлари, уларнинг хусусиятлари
Иқтисодиётда кенг тарқалган кредит муносабатларининг бири банк кредитидир. Банк кредитини берувчи кредит ташкилотлари кредитлаш жараёнини амалга ошириш учун Марказий банкдан махсус литсензия олган бўлиши зарур. Бунда кредит муносабатларининг асосини кредит шартномаси ташкил этади.
Банк кредитлари қуйидаги белгилари бўйича гуруҳланади:
1. Кредитлаш обектларининг иқтисодий моҳиятига кўра:
а. Товар-моддий бойликлар учун бериладиган кредит.
б. Ишлаб чиқариш харажатлари (хом-ашё ва бошқалар) учун бериладиган кредит.
2. Тўлаш муддатига кўра (қисқа, ўрта ва узоқ муддатли):
а. Муддатли
б. Муддати кечиктирилган
c. Муддати ўтган
3. Кредитни тўлаш манбаларига кўра
а. Қарз олувчининг ўз маблағлари ҳисобига:
б. Гарант маблағлари ҳисобидан
c. Бошқа манбаълар ҳисобидан
4. Таъминланганлик тамойилининг амал қилишига қараб:
а. Бевосита тўғри таъминланган (ўз мулки ва маблағи ҳисобидан)
б. Билвосита таъминланган кредитлар (учинчи шахс кафолати)
c. Таъмиланган кредитлар (суғурта ва юқори ташкилотлар)
5. Тўланадиган фоиз даражасига кўра:
а. Паст фоиз ставкали
б. Ўрта фоиз ставкали
c. Юқори фоизли
д. Фоизсиз (ҳукумат қарорига кўра айрим соҳаларни ривожлантириш ёки тадбирларни амалга ошириш учун).
Банк кредити қайтариш муддатига кўра қисқа, ўрта ва узоқ муддатли кредитларга бўлинади. Айрим адабиётларда бу мезон турли мамлакатларда турли муддатни ўз ичига олади.
Жумладан :

Муддати	Россия	АҚШ	Буюк Британия	Германия	Ўзбекистон
Қисқа	6 ойгача	1 йилгача	3 йилгача	1 йилгача	1 йилгача
Ўрта	6-12 ойгача	1-8 йил	3-10 йил	1-6 йил	─
Узоқ	1 йилдан ортиқ	8 йилдан ортиқ	10 йилдан ортиқ	6 йилдан ортиқ	1 йилдан ортиқ

Қисқамуддатликредитларасосанайланмамаблағларнимолиялаштиришга, ўртаваузоқмуддатликредитларасосийкапиталнимолиялаштиришгаберилади. Мамлакатимизтижоратбанклариванобанккредитташкилотларитомониданиқтисодиётниреалсекторигаажратилганкредитлармиқдори 2014 йилда 34.8, 2015 йилда 42.7, 2016 йилда 53.4 трлн. сўмниташкилетган.