Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти


Ишлаб чиқарилган маҳсулот таннархи



Download 3,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/162
Sana23.02.2022
Hajmi3,05 Mb.
#141865
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   162
Bog'liq
buxgalteriya hisobi

Ишлаб чиқарилган маҳсулот таннархи 
(2.5-3) 
 
140 000 000 
 


22 
 
 
Сотилган маҳсулот таннархи тўғрисида ҳисобот
 
_____________ 
Ой 
т/р 
Кўрсаткичлар
Сумма 
Хусусий
Умумий 

Тайѐр маҳсулотнинг давр бошидаги 
суммаси 
 
40 000 000 

Плюс 
ишлаб 
чиқарилган 
маҳсулот 
таннархи 
140 000 000 
 

Жами сотишга тайѐр маҳсулот (1+2) 
 
180 000 000 

Минус: 
Тайѐр 
маҳсулотнинг 
давр 
охиридаги 
сумммаси 
 
 
 
25 000 000 

Сотилган маҳсулот таннархи (3-4) 
 
155 000 000 
 
 
Ишлаб чиқарилган ва сотилган маҳсулотларни ишлаб чиқариш 
харажатларининг ўзаро боғлиқлиги 
1. Асосий 
материаллар 

Асосий меҳнат 

Бошқа ишлаб 
чиқариш 
харажатлари 

Жами ишлаб 
чиқариш 
харажатлари 
50 000 000 

40 000 000 

30 000 000 
= 120 000 000 
2. Жами 
ишлаб 
чиқариш 
харажатлари т 

Тугалланмаган 
ишлаб 
чиқаришнинг 
давр бошига 
қолдиғи 

Тугалланмаган 
ишлаб 
чиқаришнинг 
давр охирига 
қолдиғи

Ишлаб 
чиқарилган 
маҳсулот 
таннархи 
120 000 

40 000 000 

20 000 000 
= 140 000 000 
3. Ишлаб 
чиқарилган 
маҳсулот 
таннархи

Тайѐр 
маҳсулотнинг 
давр бошига 
қолдиғи 

Тайѐр 
маҳсулотнинг 
давр охирига 
қолдиғи

Сотилган 
маҳсулот 
таннархи 
140 000 000 

40 000 000 

25 000 000 
= 155 000 000 


23 
2.МАҲСУЛОТ ТАННАРХИНИ КАЛЬКУЛЯЦИЯ ҚИЛИШ 
УСУЛЛАРИ 
 
Маҳсулот таннархини аниқлаш (калькуляция қилиш) турли усулларда 
амалга оширилади. Уларнинг асосийларига қуйидагилар киради: 
1. Жараѐнли калькуляция 
2. Буюртмали калькуляция 
3. Норматив калькуляция 
4. Режали калькуляция 
5. Ҳақиқий калькуляция. 
 
Жараѐнли калькуляция, одатда, маҳсулотни ишлаб чиқариш бир нечта 
жараѐнлардан иборат бўлганда қўлланилади. Бундай ҳолда маҳсулот таннархи 
ҳар бир жараѐн бўйича «Асосий ишлаб чиқариш» счѐти тизимида очилган 
счѐтларда алоҳида ҳисобга олинади. Бунда, биринчи жараѐн амалга оширилган 
бўлим (цех) харажатлари кейинги жараѐн амалга ошириладиган бўлим (цех)
учун бош қолдиқ бўлиб ҳисобланади. Тайѐр маҳсулот олинадиган охирги 
бўлим (цех)да тўпланган жами ишлаб чиқариш харажатлари ишлаб чиқарилган 
маҳсулотнинг таннархини ташкил этади. 
Мисол: 
Жараѐн А
Материал
5000000
Б 
жараѐнга 
узатилди
Мехнат
3000000
БИЧХ
2000000
10000000
10000000
10000000
Жараѐн Б
А 
жараѐндан 
процесса 
А
10000000
Омборга 
узатилганПередано
Материал
6000000
Узатилган 
Меҳнат
4000000
Тайѐр махсулот
БИЧХ
3000000
23000000
23000000
23000000
Тайѐр маҳсулот
Б жараѐндан
23000000
23000000
Агар А ва Б жараѐнларда 1000 дона маҳсулот ишлаб чиқилган бўлса, у 
ҳолда 1 бирлик маҳсулотга кетган ишлаб чиқариш харажатлари (таннарх) жами 
23 000 сумни ташкил этади (23 000 000/1000), шундан А жараѐнда у 10000 
сўмни (10000000/1000), Б жараѐнда эса 13000 (13000000/1000)ни ташкил этади 


24 
Жараѐнли калькуляцияда барча ишлаб чиқариш харажатлари ва 
тайѐрланган маҳсулот сони тўғрисида маълумотлар ишлаб чиқариш ҳисоботида 
ўз аксини топади. 
А цех бўйича ишлаб чиқариш ҳисоботи 
 
Кўрсаткичлар 
Сони Харажатлар
затраты, у.е. 
Бош колдик 


Жараѐнга киритилди 
1000 
10000000
85000 
Жами ҳисобга олинди 
1000 
10000000 
Бошқа жараѐнга узатилди 
1000 
10000000 
Омборга кирим қилинган тайѐр маҳсулот 


Охирги қолдик 


Б цех бўйича ишлаб чиқариш ҳисоботи 
 
Кўрсаткичлар 
Сони Харажатлар
затраты, у.е. 
Бош колдик 
1000 
10000000 
Жараѐнга киритилди 
1000 
13000000
0085000 
Жами ҳисобга олинди 
1000 
23000000 
Бошқа жараѐнга узатилди 
Омборга кирим қилинган тайѐр маҳсулот 
1000 
23000000 
Охирги қолдик 


Буюртмали калькуляция, одатда, маҳсулотни ишлаб чиқариш махсус 
буюртма асосида амалга оширилганда қўлланилади. Ушбу усулда маҳсулот 
таннархини аниқлаш қуйидаги кетма-кетликда амалга оширилади: 
*буюртмани харажат объекти сифатида белгилаш; 
*буюртма билан боғлиқ бевосита моддий ва меҳнат харажатларини 
аниқлаш; 
*билвосита устама ишлаб чиқариш харажатларини буюртма таннархига 
киритиш базаси, ставкаси ва суммасини аниқлаш; 
*буюртма бўйича умумий харажатларни (таннархни) аниқлаш. 
Таннархни аниқлашнинг буюртмали усулида ҳар бир буюртма учун 
«Буюртма картаси» очилади ва ушбу карточкада унга кетадиган барча 
харажатлар алоҳида ҳисобга олинади. Буюртмани бажаришга кетган барча 
материал,меҳнат ва бошқа ишлаб чиқариш харажатлари буюртма бўйича ишлаб 
чиқилган тайѐр маҳсулот таннархини ташкил этади. 


25 

Download 3,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish