Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

2-муаммо ва камчилик. Асосий воситалар ҳолати ва харакатини 
инвентаризация қилишдаги муаммолар ва камчиликлар. Ҳисоб ва ҳисобот 
маълумотлари реаллигини таъминлаш мақсадида асосий воситалар ҳар 
йилнинг 1 октябрь ҳолатига инвентаризация қилиниши лозим. Шунингдек, 
улар ҳар йилнинг 1 январь ҳолатига қайта баҳоланиши учун ҳам 
инвентаризация қилиниши керак. Мос равишда, асосий воситалар 
инвентаризацияси 
натижалари 
тегишли 
ҳужжатлар 
билан 
расмийлаштирилиши лозим. Ўрганишлар, ―Қишлоқхўжаликкимѐ‖ ҲОАЖ 
Хатирчи тумани филиалида ушбу талабларга тўлиқ амал қилиш борасида ва 
маълум хатоликларга йўл қўйилганлигини кўрсатмоқда. Чунончи, асосий 
воситалар инвентаризацияси асосан 1 январь ҳолатига қайта баҳолаш 

---

40 
мақсадида ўтказилмоқда. Қайта баҳолаш ўз кучи билан, яъни ички комиссия
томонидан индексация усули асосида амалга оширилган. Ушбу мақсадда 
тузилган инвентаризация варақаларида имзолар ҳам тўлиқ эмас. 
3-муаммо ва камчилик. Асосий воситалар ҳолати ва харакати синтетик 
ва аналитик ҳисобидаги муаммолар ҳамда камчиликлар. Юқорида таъкидлаб 
ўтганммиздек, асосий воситалар ҳисоби учун 21-сон БҲМСда кўзда тутилган 
счѐтлар тизими модернизациялаш, янги техника ва технологияларни яратиш, 
сотиб олиш жараѐнларини ҳисоб ва ҳисоботда кенгроқ ѐритиш 
имкониятларини тўлиқ бермайди. Ушбу методологик муаммо яхлит 
республикамиз миқиѐсида мавжуд ва ўз ечимини кутмоқда. Бу борада проф. 
К.Б. Уразов ва З.У. Мухаммадиев томонидан чоп этилган мақолада
6
ҳамда 
илмий-услубий тавсияларда
7
билдирилган таклифларни жуда ҳам ўринли, 
деб биламиз. Ушбу таклифларга қўшимча тарзда, фикримизча, кишлоқкимѐ 
хизматларини кўрсатувчи субъектлар ишчи счетлар режаларида алоҳида 
асосий воситаларга доир модернизация жараѐнларини акс эттирувчи 
синтетик ва аналитик счѐтларни назарда тутишни фойдадан холи бўлмайди, 
деб биламиз.
6
Уразов К.Б., Мухаммадиев З.У. Модернизация жараѐнлари ҳисобини такомиллаштириш 
йўналишлари. - Ж: Бозор, пул, кредит, 2013, № 10 
7
Уразов К.Б., Мухаммадиев З.У. Модернизация жараѐнлари ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш. 
Самарканд, СамИСИ, 2013. 

---

41