Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

2. “Ота-онанинг душмани”. Бу тоифадаги ўсмирлар ўз ҳатти-ҳаракатлари билан ота-оналарини қийин ҳолатга қолдирадилар, уларга норозилик ҳиссини очиқ-ойдин билдирадилар. Улар ота-онасини муносабатини тушунмайдилар. Бу даврда салбий ҳисларини орттириб юборадилар.
3. “Ахлоқсиз бола”. Бундай ўсмирлар асоциал йўналишга эга. Уларнинг ҳиссий ва интеллектуал тараққиётида ўзгаришлар йўқ, хулқ-атворларида ҳам яққол оғиш кузатилмайди. Уларда қонун бузарлар билан алоқада бўлишга мойиллик бор. Бу ҳолат болага нисбатан оиладаги эътиборсизлик ёки номақбул оилада тарбия топганлиги замирида вужудга келиши мумкин. Шунинг учун бундай болалар жиноий олам меъёрларини қабул қиладилар ва уларга бўйсинадилар.
4. “Органик”. Бу тоифадаги болаларда миядаги лат ейиш, ёки ақлий тараққиётда ортда қолиш хос. Натижада боланинг интеллектуал ривожланиши ортда қолади бу эса тартиб-интизомни ҳамда хулқ- атворнинг бузилишига олиб келади. Бундай болалар кўпинча ўз тенгдошлари билан асабийлашадилар ва жанжаллашадилар.
5. “Психотиклар”. Ақлий етилмаган, касалманд болалар бўлиб, улар учун галлюцинация, жиноий ҳаракатлардан хурсанд бўлиш, бузғунчи фикрлар ҳукумронлик қилади. Ҳаттоки 14 ёшли бу тоифадаги бола ота-онасини отиб ташлаган.
6 . “Наслий бузуқлик”. Бу тоифадагилар бирламчи психапатлар ҳисобланадилар. Улар учун жиноий ҳатта-ҳаракат қилиш одатий ҳолга айланади. Наслий бузуқларда ҳатти-ҳаракатлар илк ёшлигидаёқ намоён бўладики, асоциалланишга мойил. Уларда маъсулият ҳисси йўқ ва ишониб бўлмайди. Уларни тузатиш ва ёрдам кўрсатиш анча мушкулдир.
Турли чет эллик олимлар ўз тадқиқотларида
«агрессивлик» ка турлича таъриф беришади.
Лоренд ва Андри инсоннинг туғма ўзини ҳимоя қилиши воситаси сифатида, Моррисон ҳукумронликка интилиш воситаси сифатида, Хорни ва Фромлар эса шахснинг атрофдаги одамлар душманлигига қарши реакцияси сифатида таърифлашади. Агрессивлик деганда шахснинг бузғунчиликка интилиши билан характерланувчи хусусият бўлиб асосан субъектлараро муносабатлар соҳасида намоён бўлади. Эҳтимол инсон активлигининг бузғунчилик компоненти яратувчилик фаолиятида зарур ҳисобланар, чунки индивидуал ривожланиш талаби беихтиёр кишиларда бу жараёнга тўсқинлик қилувчи тўсиқларни бартараф этиш, парчалаб ташлаш қобилиятини шакллантиради.

Аслида ғазаб қўрқув ва бошқа эмоциялар инсонни ўраб турган муҳитга адаптация функциясини бажаради. Ғазаб тасодифий реакция, у инсонга ўзи учун хавфли вазият давом этаётганида пайдо бўлади ва инсон учун керакли ҳолат. Аммо у йиғилиб бораверса ва доимий сиқилиш билан кузатилса буни меъёрдан ташқари ҳолат ҳисоблаш мумкин. Стресснинг узоқ давом этувчи ҳаракати адаптацияни бошқаришга қаратилади. Қачонки, бу ҳолатда агрессивлик пайдо бўлса, юқори хавотирланиш ва бошқа нерв симптомлари ўз-ўзини бошқариш тизимининг бузилишидан дарак беради.

Жаҳлдорлик реакциясининг ўсиб боришига қуйидагилар сабаб бўлиши мумкин

• 
  Ота – онанинг доимий агрессив хулқи. Бола уларга тақлид қилади ва уларнинг агрессивлигини «юқтириб» олади. Бу шундан далолат берадики боланинг эмоционал ўз-ўзини бошқариши ота-онасининг эмоционал ўз-ўзини бошқариши типида қурилади.
  
• 
  Болага меҳрсизлик кўрсатилиши. Болада ҳимоясизлик туйғусининг шаклланишига, атрофни ўраб турган оламга хавф ва душманлик туйғуси вижудга келишига сабаб бўлади.
  
• 
  Ота-она ёки бирор бир ҳадиса сабабли тез-тез бўладиган ва узоқ давом этувчи фрустрация.
  

Болага ота-онаси томонидан бўладиган камситиш, таҳқирлаш. Бунда тез-тез бўлиб турадиган фрустрация ҳолатларни олдини олувчи психокоррекцияга муҳтожлик сезилади. Бу бола шахсининг шаклланишида муҳим аҳамиятга эга.
Агрессивлик сифат ва миқдор тавсифларига эга. Барча хусусиятлар каби у ҳам турли даражада ифодаланади. Агрессивлик ҳар бир инсонда маълум бир миқдорда мавжуд.