Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ренессанс таълим университети педагогика назарияси ва тарихи

Тарбия — арабча сўздан олинган бўлиб, парвариш қилмоқ, таълим бермоқ, одоб ўргатиш, меҳрибонлик кўрсатиш, ҳимоя қилиш сингари маъноларни билдиради.
«Авесто»да тарбия жамиятнинг асоси деган фикрлар билдирилган. Шунинг учун болалар яхши тарбия олмоғи лозим. Болаларга вояга етган сайин тўрт нарсани яхши ўргатинг.
1. энг аввало кўчат экиб боғ қилишни;
2. уй рўзғор буюмлари ясашни;
3. чорвани боқишни;
4. экин экишни;
мана шу тўрт нарсани бола яхши билса хеч қачон хор бўлмайди, фаровон ҳаёт кечиради деб таъкидланган.
Етти ёшга етганда болаларга муқаддас оқ кўйлак кийдириб, шу куни ўқитувчига берганлар. Улар энг аввало Эзгу фикрга, Эзгу сўзга, Эзгу ишга ишонаман деб қасам ичганлар ва ўқитувчиси билан биргаликда қуёшга қараб мадҳия ўқиганлар.
«Авесто»да ёлғон гапириш, ғийбат, чақимчилик қилиш, ваъдасида турмаслик, бировнинг ҳақини ейиш, зино, ўғрилик энг оғир гуноҳ ҳисобланган. Шунингдек, «Авесто»да инсон соғлиғига алоҳида эътибор берилган. Инсон – дейилади «Авесто»да – энг аввало ўзининг соғлиғи учун ўзи маъсулдир.
. Мутафаккир алломаларнинг таълим-тарбия ҳақидаги фикрлари
Ўрта Осиё мутафаккирларининг тарбия ҳақидаги фикрлари, ўгитлари шундай кучга эгаки, улар ёшлар қалбида инсонийлик уруғларининг унишига, катта ҳаёт йўлига олиб чиқишига ёрдам беради. Шу боис биз учун қадрли бўлган алломаларимиздан Баҳовуддин Нақшбанд, Абу Наср Форобий, Юсуф Хос Ҳожиб, Кайковус, Абу Райхон Беруний, Абу Али ибн Сино, Умар Хайём, Алишер Навоий, Абдураҳмон Жомий, Абдулла Авлоний ва бошқаларнинг тарбия ҳақидаги ғояларидан кенг фойдаланиш бугунги кун талабига жавоб бера оладиган ёшларни тарбиялашда муҳим омил бўлиб ҳисобланади.
. Баҳовуддин Нақшбандийнинг тарбия ҳақидаги фикр мулоҳазалари ва панд-у насиҳатлари ғоят қимматлидир. У болани тарбиялаш дастлаб одобдан бошланишини таъкидлаб, шундай деган эди: Адаб хулқни чиройли қилиш, сўз ва феълни соз қилишдир... Адаб сақлаш — муҳаббат самараси, яна муҳаббат дарахтининг уруғи ҳамдир. Агар адабдан озгина нуқсонга йўл қўйсангиз ҳам, нимаики қилсанг, беадаблик кўринади.