Ma’ruza rejasi Gazning bajargan ishi. Issiqlik miqdori. Issiqlik sig’imi Termodinamikaning birinchi qonuni, uni izojarayonlarga qo’llash. Ichki energiya

Термодинамиканинг асосий тушунчалари ва системанинг ички энергияси . Термодинамиканинг I-асоси. Термодинамиканинг II-асоси ва унинг статистик маъноси. Адиабатик жараён. Термодинамик эхтимоллик ва энтропия.
MA’RUZA № 6

Ma’ruza rejasi

• Gazning bajargan ishi.
• Issiqlik miqdori.
• Issiqlik sig’imi
• Termodinamikaning birinchi qonuni, uni izojarayonlarga qo’llash.

Ichki energiya

Ichki energiya U – tizim mikrozarralari (molekula, atomlar) ning tartibsiz (issiqlik) harakat energiyasi va bu zarralarning o’zaro ta’sir energiyasi.
Bir mol ideal gazning ichki energiyasi
Istalgan massali gazning ichki energiyasi
Tizim ichki energiyasini o’zgartirish usullari
Issiqlik uzatish
Q
Ish
А
Tizim ichki energiyasini o’zgartirish usullari
Termodinamikaning birinchi qonuni – issiqlik jarayonlarida energiyaning saqlanish va o’zgarish qonuni
Tizimga uzatiladigan issiqlik uning ichki energiyasini o’zgartirishga va tashqi kuchlarga qarshi ish bajarishiga sarf bo’ladi.
dU (to’liq differensial) – tizim ichki energiyasining cheksiz kichik o’zgarishi
δА – elementar ish
δQ – issiqlikning cheksiz kichik miqdori
GAZ
TIZIMI
ISSIQLIK TIZIMGA YAQINLASHTIRILADI δQ>0
ISSIQLIK TIZIMDAN UZOQLASHTIRILADI
δQ<0
GAZ
TIZIMI
TASHQI KUCHLAR TIZIM USTIDA ISH BAJARADI,
δА <0
TIZIM TASHQI KUCHLAR USTIDA ISH BAJARADI
δА >0

Ish

p – gaz bosimi,
S – porshen yuzasi,
dx – uning ko’chishi
ΔV- hajmning o’zgarishi
А – gazning ishi
А’- gaz ustida bajarilgan ish
Gaz ish bajaradi
Gazning hajmi V1 dan V2 gacha o’zgarganida gaz bajaradigan to’liq ish quyidagiga teng
δA=Fdx=pSdx = pdV