Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги о'рта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Патологоанатомик ўзгаришлар. Касалликнинг ўткир оқимининг бошида сузгич пуфагининг девори тиниқсиз ва ҳар жойи қалинлашган, қон томирлари қон билан тўлган, уларнинг йўналишига нуқтасимон, доғсимон қон қуйилган бўлади. Сузгич пуфаги олдинги камера- сининг ички ва ташқи пардалари орасида серозли (зардобли) экссу- датнинг тўпланиши оқибатида ёпишган, қўшилган бўлади.
Патологик жараённинг ривожланиши оқибатида паренхиматоз органлардаги ўзгаришлар яққол кўзга ташланади. Сузгич пу- фагининг ҳар иккала камераси зардобли-геморрагик яллиғланган ҳолатда, унинг девори диффузли қалинлашган, серозли фибриноз экс- судат билан тўлган, кенг ҳажмдаги доғсимон қон қуйилган. Иккиламчи, йирингли инфекциянинг ривожланиши оқибатида серрозли- геморрагик яллиғланиш йирингли яллиғланишга ўтади. Бунда суз- гич пуфагининг ичида экссудат йиғилади ёки унинг девори йирингли- некротик ҳолатда бўлади, қорин девори яллиғланади. Кўпинча сузгич пуфагининг орқа бўлаги атрофида бўшлиқ зардобли-йирингли экссудат билан тўлган бўлади. Талоқ 1—2 марта катталашган, бўшашган, шакли ўзгарган, қорамтир-қизил тусда. Буйрак қон билан тўлган, шишган, юмшоқ, баъзан эса буйрак ва талоқнинг капсуласи остида кўкимтир-оқ тугунаклар мавжуд. Жигар оқарган, бўшашган бўлади.
Касалликнинг ярим ўткир оқимида эса сузгич пуфагида зар- добли ёки зардобли-геморрагик яллиғланиш кузатилади, морфо- логик хусусияти жиҳатидан ўткир оқимдаги о ъзгаришдан фарқ қилмайди. Қарийб 10% ўлган балиқларда талоқнинг катталашуви ва буйракнинг қон билан тўлганлиги кузатилади.
Агарда касаллик сурункали оқимда кечса, сузгич пуфаги (шу йилгиларда) зардобли шишган бўлади. Ички ва ташқи пардаларнинг орасида тиниқ ёки бироз нотиниқ экссудат йиғилади, кейинчалик эса бироз қотиб сарғиш тусга киради.
Прогноз. Касалликнинг якуни патологик жараённинг ривожла- ниш даражасига боғлиқ. Агар жараён зардобли яллиғланиш билан чегараланган бўлса, асоратларсиз кечиб, касаллик соғайиш билан якунланади, қон қуйилган жойда гемолин пигменти тўпланиб қолса, яллиғланиш ўрнини чандиқ эгаллайди.