Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-технология институти “бухгалтерия ҳисоби ва аудит”

Ж: Прд (қўшимча равишда тўланадиган суғурта мукофоти суммаси) = Пр х (Св/Сс) х (Оп х Пс)

Бунда Пр (суғурта мукофоти суммаси) = 38000 сўм Св (тўланган суғурта товони суммаси) = 500 000 сўм Сс (суғурта суммаси) = 6 800 000 сўм Оп (суғурта ҳодисаси юз берган пайтдан бошлаб суғурта қилишнинг кунлар ҳисобидаги қолган даври) = 220 кун Пс (мажбурий суғурта шартномасида назарда тутилган кунлар ҳисобидаги суғурта қилиш даври) ҳ 365 кун

Суғурталанувчи тўлаши керак бўлган қўшимча суғурта мукофоти миқдорини ҳисобланг?
Prd = 38000 x (500 000 : 6 800 000) x (220 : 365) = 38000 x 0.07 x 0.60 = 1596 сўм
КЕЙС топшириқ

	Ж: ПР = CC х ТБ х КТ х КБО х КП/100
	Бунда СС = 6 800 000 сўм ТБ = 0.3 КТ = 1.2 КП = 0.7 Суғурта мукофоти суммаси = суғурта суммаси х йиллик базавий ставка х транспорт воситасидан фойдаланиладиган ҳудуд коэффициенти х транспорт воситаларини бошқаришга қўйилган шахслар сони чекланмаган ҳолдаги коэффициент х хорижий транспорт воситасидан мавсумий фойдаланиш бўйича суғурта қилиш муддати коэффициенти

МАВЗУГА ОИД МАСАЛАЛАР ВА УЛАРНИ ЕЧИШ УСЛУБИ
1.Суғуртада зарарни суғурта қоплаш тамойили
Суғурта ҳодисаси содир бўлиши натижасида йўқотилган қийматликлар зарар миқдори дейилади. Суғурта ҳодисаси натижасидаги зарар миқдори олдиндан маълум бўлмайди. Суғурта ҳодисаси юзага келиши натижасида суғурталовчи томонидан тўлаб бериладиган пул миқдори зарар қопламаси дейилади.
Транспорт воситаларини бошқаришга қўйилган шахслар сони чекланмаслиги шарти билан транспорт воситасидан мавсумий фойдаланиш ҳисобига олинган ҳолда хорижий давлатда рўйхатдан ўтказилган ва Ўзбекистон Республикаси ҳудудида вақтинча фойдаланилмаётган транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавобгарлиги мажбурий суғуртаси шартномасини тузиш учун суғурта мукофотини ҳисобланг.
Зарарнинг суғурта қопламаси тамойили асосий суғурта тамойилларидан бири ҳисобланади ва қуйидагилардан иборат:

• 
  суғурта суммаси суғурталанган объектнинг ҳақиқий баҳосидан ортиқча бўлмайди
  
• 
  зарар миқдори суғурталанган объектнинг ҳақиқий баҳосидан ортиқча бўлмайди
  
• 
  зарарнинг суғурта қопламаси суғурта суммасидан ортиқча бўлмайди
  

Суғурта шартномаларида зарарнинг суғурта қопламаси тизимининг бир нечта кўриниши ишлатилади, уларнинг ҳаммаси зарарнинг суғурта қопламаси тамойилига асосланади.
Биринчи риск тизими бўйича зарарни қоплаш.
Биринчи риск тизими бўйича суғурталашда суғурта суммасидан ошиб кетмайдиган зарар (биринчи риск) тўлиқ ҳажмда қопланади. Суғурта суммасидан ошиб кетган зарар (иккинчи риск) эса суғурта суммаси миқдорида қопланади.