Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

Ғиштнинг ташқи нуқсонларини аниқлаш
Ишни бажариш учун 5 дона ғишт танлаб олинади ва металл линейка ёрдамида уларнинг бўйи, эни, узунлиги 1 мм гача аниқлик билан ўлчанади. Ўлчашлар натижасида ғиштнинг ДАСТ талабига мувофиқ келиши аниқланади Ишнинг натижалари 2-жадвалга ёзилади.
2-жадвал

№ лари	Ғиштнинг ўлчамлари (мм)			Ўлчамларнинг ўзгариши (мм)			ДАСТ талабига кўра мувофиқ­лик
	узунлиги	эни	қалинлиги	узунлигига кўра	энига кўра	қалинлигига кўра
1 2 3 4

Ғиштнинг сув шимувчанлигини аниқлаш
Бунинг учун 3 дона ғишт танлаб олинади, уларни 105-110°С да доимий массасигача қуритилади. Шундан кейин ғиштларнинг ўлчамлари ва қуруқ ҳолатдаги оғирликлари аниқланиб ёзиб қўйилади.
Бу ғиштлар сувга солиниб, уй температурасида 48 соат сувда сақланади. Шундан сўнг ғиштлар сувдан олиниб яна қайтадан ўлчанади.
Уларнинг массасига нисбатан ва ҳажмига нисбатан сув шимувчанлиги қуйидаги формулалар ёрдамида аниқланади:
В_м= ; В_v=
бунда: В_м ва B_v – массага нисбатан ва ҳажмга ниобатан сув шимувчанлик;
m_сш – ғиштнинг сув шимигандан кейинги оғирлиги (г);
m_к – ғиштнинг қуруқ ҳолатдаги оғирлиги (г);
V – ғиштнинг ҳажми, см³.
Ишнинг натижалри қуйидаги 3-жадвалга ёзилади.
3-жадвал

Тажри­балар номи	Қуруқ ғиштнинг массаси, г.	Ғиштнинг сув шимгандан кейинги массаси	Ғиштнинг ҳажми, см^3	Сув шимувчанлик
				массасига кўра	ҳаж­мига кўра
1 2 3

Ўртача қиймат.
Хулоса.
Ғиштнинг совуққа чидамлилигини аниқлаш
Бунинг учун 5 дона ғишт олиниб уни тўйингунча сувга ботириб қўйилади (48 соат). Шундан кейин бу ғиштлар муз камерасига жойлаштирилиб -15–17°С да 4 соат давомида, сўнг ғиштлар камералардан олиниб сувли ванналарга солинади ва 4 соат давомида эритилади (сувнинг температураси 20С). Бир марта музлатиб эритиш бир цикл ҳисобланади.
Ҳар 5 циклдан кейин ғиштни ташқи кўринишлари текшириб кўрилади. Агар 15 марта музлатиб эритилганда намуна учун жойлашган 5 та ғиштнинг юзаларида бузилиш аломатлари бўлмаса, ғиштлар ДАСТ талабига жавоб беради.