Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

 
Вазифа:
Шеригингизнинг пульси ва артериал қон босимини ўлчанг. 
 
 16-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ 
Юракнинг ўтказувчи тизими. Бақа ва одам юрагининг ўтказувчи 
тизимини солиштириш (Станиус тажрибаси). 
Юракнинг характерли хусусиятларидан бири унинг автоматияси 
ҳисобланади. Автоматия деганда орган, тўқима, ҳужайраларни уларнинг 
ташқи таъсиротларсиз импульслар таъсирида қўзғала олиши тушунилади. 
Юракда автоматия унинг маълум бир участкаларигина хос бўлиб, автоматия 
тугунлари дейилади. Ўтказувчи тизимнинг барча участкалари юракнинг 
веноз охиридан артериал охиригача ўзгарадиган автоматия қобилиятига эга. 
Нормада ишлаѐтган юракнинг ритми синус тугунида пайдо бўладиган 
қўзғалиш частотаси билан белгиланади. Шунинг учун синус тугуни «ритм 
ҳайдовчиси» - пейсмекер дейилади. Синус тугунининг функцияси бузилса 

---

99 
атриовентрикуляр тугуннинг автоматияси рўй беради. Ушбу тугун орқали 
юрак қисқаришини ритми нормага нисбатан икки ва ундан ортиқ марта паст 
бўлади.
Ишдан мақсад.
Юрак автоматиясида синус тугунини етакчи рол 
ўйнашини исботловчи Станниус тажрибасини бажариш.
Зарур жиҳозлар.
 
Бақа, парафинли пластинка, қайчи, пинцет, тўғнағич, 
физиологик эритма, лигатура, пахта. 
Ишни бажариш тартиби. 
Бақани одатдагича ҳаракатсизлантириб 
парафинли пластинкага ѐтқизилади. Кўкрак қафасини очиб юраги 
перикарддан ажратилади ва юрак жиловини боғлаб махсус пинцет ѐрдамида 
аорта шохланган жойи остидан ип ўтказиб юракнинг учи юқорига 
кўтарилади. Шу ҳолатда юракнинг 1 минутда қисқаришини санаб, синуси ўнг 
бўлмага ўтиш жойидан боғланади. Бу вақтда синус қисқаришлар давом
69-расм. Станиус 
лигатураларини қўйиш
. 
а
– бақа юрагининг 
бўлимлари; б – биринчи 
лигатура - веноз синусига 
лигатура қўйиш; в – иккинчи 
лигатура – атриовентрикуляр 
тугунга лигатура қўйиш; г – 
учинчи лигатурани қўйиш.