Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

антирабик
- қутиришга қарши 
эмлашлар дейилиб, жуда кенг кўламда тарқалди. Бу ишлар янги фан - 
иммунология
нинг пайдо бўлишига асос солди. Луи Пастер Франция 
медицина академиясига академик, Санкт - Петербург академиясига мухбир 
аъзо ва кейинчалик фахрий академик қилиб сайланди. 
Парижда 1888 - йили Пастер институти очилди. Унда, кейинчалик 
кўзга кўринган микробиологлар таълим олди. Мечников, Виноградский,
Гамалея, Хавкин, Склифасовский ва бошқалар шулар жумласидандир. 
XIX асрда кўп мамлакатларда 
медицина микробиологияси
ривожланди. Медицина микробиологиясининг ривожланишига немис олими 
 
Роберт Кох 
(1843 - 1910) кўп ҳисса қўшди. У соф микроб культурасини 
ажратиш учун қаттиқ (қуюқ) озиқ муҳитидан фойдаланишни таклиф этади. 
Одам ва қорамолларда сил касаллигини қўзгатувчисини ҳамда вабо 
вибрионини ажратиб олишга муваффақ бўлди, микроскопик методларни 
такомиллаштирди, иммерсион системани қўллашни ва микрофотографияни 
амалиётга киритди. 
И. И. Мечников (1845 - 1916
) фагоцитоз ва унинг иммунитетдаги 
аҳамияти ҳақида тўлиқ таълимот яратди, чиритувчи ва сут кислота ҳосил 
қилувчи бактерияларнинг антагонизмини аниқлади ва вабо касаллигини 
ўрганишга ўз ҳиссасини қўшди. Россияда биринчи бактериологик станция 
ташкил этди. Унинг раҳбарлиги остида йирик микробиологлар: Г. Н. 
Габричевский, А. М. Безредка, И. Г. Савченко, Л. А. Тарасевич, Н. Ф. 
Гамалея, Д. К. Заболотний ва бошқалар етишиб чиқди. 
Микробиология фанининг ривожланишида 
Д. И. Ивановский (1864-
1920)
алоҳида роль ўйнади. У тамаки баргларининг мозаика касаллигини 
ўрганиб, 1892 йилда фильтрланувчи вирусларни аниқлади ва вирусология 
фанига асос солди.
Тупроқ микробиологияси
бўйича ҳам анча ишлар қилинди. 
Шлезинг ва Мюнц
каби француз олимлари нитрификация жараёнини 
ўрганди. Тупроқда учрайдиган микроорганизмларни ва уларнинг моддалар
алмашинувидаги ролини аниқлашда