Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги м. Шарипов, Д. Файзихўжаева



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/99
Sana13.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#787228
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   99
Bog'liq
mantiq 21 7 bet

предикаторни билдиради.
4.Ҳукмнинг микдорини билдирувчи символлар: - уму­
мийлик квантори; унга ўзбек тилида «барча», «хар бир», 
«хеч бир» каби сўзлар тўғри келади. Масалан, «Ҳеч бир 
ота-она уз фарзанцига ёмонлик тиламайди», деган ҳукм
V (x)P(x) кўринишида ёзилади.
3 - мавжудлик квантори; унга ўзбек тилида «баъзи»,
«айрим» каби сўзлар тўгри келади. Масалан, «Баъзи киши­
лар якка тартибда ишлайди» деган хукм 3(х)Р(х) кўрини-
шида ёзилади.
Мулохазалар мантиги ва предикатлар мантиғи натурал 
хулоса чиқариш тизими (ёки аксиоматик) тизим сифатида 
курилиши мумкин.
Машклар
1 .Куйидаги мулоҳазаларга асосланиб тилнинг фикрлаш жараёнида тутган 
ўрнини изохлаб беринг:
1.1 
.Одам тили билан хайвондан устун, аммо тилдан ножоиз фойдаланса, 
қайвондан баттар (Саъдий).
1 Л.Кўнгул мах,засининг қулфи тил 
Ва ул махзанинг калидин сўз бил (А.Навоий).
1.3.Сўзни кўнпшда пиширмагунча тилга келтурма,
Хар неким кўигулда бор-тилга сурма (А.Навоий).
1.4.Тил бойлиги тафаккур бойлигндир (Н.М.Карамзин).
1.5.Тил гоя, туйғу, тафаккурнинг жонли мужассамидир (А.Н.Толстой).
1 .б.Фикр ифода этилаётган сузлар туфайли ўзгаради (Б.Паскап),
1.7.Равшанлик - тилнинг асосий фазилати (Аристотель).
2.Куйидаги гаплардаги дескриптив ва мантикий атамаларни ажратинг.
2.1.Сахийлик таъналар тоши йўлини беркитадир (Аҳмад Югнакий).
2.2. Она юртинг омон бўлса,
Ранги-рўйинг сомон бўлмас (Халк макдпи).
2.3. Ёрга еткур сабо, ким макр килмишдир манга,
Килди эрса кимга макрин, кайтадир бир кун анга. (Амир Темур.)
2.4.Агар кишиларнинг билимлари бегартиб холда бўлса, кднчалик у кўпроқ 
билимга эга бўлган сайин, фикртари шу кадар парокавдаташиб боради (Г.Спенсер).
2.5.Фикр хам - озик. Фикрлаш эса озикланиш демак (В.Гюго).
3.Куйидаги номларнинг (тил белгиларининг) маъно ва мазмунини топинг
ЗЛ.Фикр.
ЗЛ.Иктисодиёт.
3.3.Миллий гоя.
3.4.Ватан.
3.5.Истиклол.
4.Қуйидаги мулоқазаларнинг қайсилари бир хил мантикий шаклга эга?


4.1 .Тарихни билмай туриб мафкуранинг фалсафий негизларини аниклаб 
булмайди (И.Каримов).
4.2.Ғоядан бегоналашган хар кандай одам оқибат-натижада яланғоч 
туйгулари билангана колаверади (И.Гёте).
4.3.Тилга ихтиёрсиз - элга эътиборсиз (А.Навоий).
4.4.Ким равшан фикрласа. у равшан баён этади (Н.Буало).
4.5.Исгамай мутолаа юпаётган талаба - кзнотсиз куш (Савдий).
4.6.Эрталаб кўп шудринг тушса, х,аво яхши булади.
4.7.Ватанинг тинч - сен тинч.
5.Куйидаги фикрларни формаллаштиринг:
5 .1 .Эндиликда ядро майдонларида эмас, мафкура майдонларида бўлаётган 
курашлар кўп нарсани хал килади (И.Каримов).
5.2.Биз барпо этаётган янги жамият юксак маънавий ва ахлоқий кддриятларга 
таянади ва уларни ривожлантиришга катта эътибор қаратади (И.Каримов).
5.3.Товуклар ёмғирдан ўзини олиб қочмаса, ёмғир тез орада тинади.
5.4.Ҳамал йиғлок - савр курғоқ.
5.5.Эрта баҳорда бўрон ёки каттик шамол бўлса, йил ёмон келади.
6.Куйидаги ифодаларни конкрет мазмунга эга фикрларга ўзгартиринг:
6.1 .Х-Ўзбекистон Қахрамони.
6.2.Ҳукуқий X.
6.3.pVq.
Такрорлаш учун саволлар
1. Тил нима?
2. Тил ва тафаккур ўзаро қандай алокада?
3. Сунъий тил нима учун керак ва у кандай яратилади?
4. Фикрни формаллаштиришнинг моҳияти нимада? Унинг тафаккур 
шаклларини ўрганиш учун кдндай аҳамияти бор?
5. Тилнинг семантик категориялари нималар?



Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish