Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

Инвазион касаллик қўзғатувчилари. 
Чапдан: - Воротоз 
касаллиги ўзғатувчиси, 
варроа якобсон канаси, 
юқоридан 
– 
урғочи 
кананинг устки ва остки 
томонидан кўриниши. 
Ўрта қисмидан: - 
Акрапидоз асаллигини 
қўзғатувчи 
Акарапис 
вуди канаси эркак ва 
урғочиси; 
пастдан 
– 
каналар 
билан 
зарарланган трахеа. 
Ўнгдан: - Браулез касаллигини қўзғатувчи браула паразит канаси; 
юқоридан - ўрғочи кананинг устки ва остки томонидан кўриниши; пастда-
урғочи кананинг она арининг танасида паразитлик қилиши.
 
Сенотаиниоз. 

---

86 
Сенотаиниоз инвазион касаллик бўлиб уни сенотаин пашшасининг 
личинкалари қўзғатади. У асалариларнинг кўкрак бўшлиғида паразитлик 
қилади. 
Касалликни қўзғатувчилари – мамлакатимизда сенотаиния пашшаси 
фақат жанубда ва ўрта минтақада учрайди. Бу кумуш ранг пашша бўлиб уй 
пашшасига ўхшайди, фақат ундан ранги очроқ. Сенотаиния пашшаси жуда 
кўп насл беради ва уй пашшасидек тухум қўймай, тирик қурт қўяди. 
Сенотаиния пашшасининг урғочиси асалари танасига личинкаларини қўяди. 
Улар асалари танасининг ташқи пардасини кемириб ичига жойлашиб олади, 
у ерда ривожланишнинг маълум босқичларини ўтайди, кейин ундан чиқиб 
ерга кириб кетади. Аризорларда пашшалар арихоналарнинг ёки пахсаларнинг 
устида ўтирадилар.
Варроа канаси. 
Хавфли касаллик бўлиб асалари оилаларининг кучсизланиши ва кўп 
миқдорда ўлиши билан белгиланади. Каналар асалари танасида қишлаб, 
авлоди пайдо бўлганидан сўнг кўпаяди, айниқса баҳор ва кузда асалари 
авлодида, ёз ойларида эркак арилар авлодида кўплаб кўпаяди. Ҳалок бўлган 
ёш ариларни ўз инидан чиқариб ташлайди. 
Икки қанотлилар туркумига қирувчи қанотсиз қизил кулранг тусдаги 
майда 1,5 мм ўлчамдаги каналар она ари ва ишчи арилар кўкрак қисмининг 
елкасида мустахкам ўрнашиб олган холатда учрайди. 
Каналар танаси сертук бўлиб қора рангда, оғиз аппарати сўрувчи типда, 
оёқлари калта ва йирик сонлар билан фарқланади. Оёғининг пастки қисмида 
30 тишчадан иборат тароқсимон мосламаси ҳам мавжуд.