Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах давлат педагогика институти

7-расм.
Елкадан бир қўллаб узатиш. 
Юқоридан бир қўллаб “крюкъ усули билан узатиш
қаттиқ таъқиб 
қилинаѐтган рақибнинг кўтарилган қўллари устидан тўпни ўрта ва айниқса узоқ 
масофага юбориш керак бўлган вақтда қўлланилади (8-расм). 

---

104 
Тайѐрлов қисми: ўйинчи ѐни билан узатиб бериш йўналишига томон 
бурилади, қўлидаги тўпни орқа-ѐн томонга ўтказади – тўп кафтда ѐтади ва 
бармоқлар билан ушлаб турилади. Ўйинчи анча олдинга чиқарган бошқа қўли 
билан уни таъқиб қилаѐтган рақибдан узоқлашади. 
Асосий қисми: кафтда ѐтган тўпни кескин бош устига ошириб, 
панжаларини ѐйиб шеригига йўналтириш. 
 
Тезликни ўзгартириш билан алдаб ўтиш
. Ҳимоячидан қутилиш учун 
тўп олиб юришни тезлигининг кутилмаган ўзгаришидан фойдаланилади. Тўпни 
уриб юриш тезлиги аввало тўпни қай бурчак остида майдонга 
юборилаѐтганлиги ва сакраш баландлигига боғлиқ. Тўп билан олдинга ҳаракат 
қилиш тезлиги аввало тўпни сакраш баландлигига ва унинг сапчиш бурчагига 
боғлиқ. Тиккага яқин ва паст сакрашда буюрилса юриш секинлашади ва 
бутунлай жойида бажарилиши мумкин. 
10-расм.
Тўпни паст олиб юриш. 
11-расм. 
Тўпни тўғри чизиқ бўйлаб олиб юриш. 

---

105 
12-расм. 
Тўпни орқадан ўтказиб, йўналишни ўзгартириб олиб юриш. 
13-расм
. Тўпга қарамасдан ерга уриб юриш. 
 
 
Йўналишни ўзгартириш билан алдаб ўтиш.
Асосан бу ҳаракатдан 
рақибни алдаб ўтиш ва ҳужум учун ҳалқа томон ўтиш учун фойдаланилади. 
Йўналишни қуйидагича қилиб ўзгартиришади: тўпнинг ѐн сиртини ҳоҳлаган 
нуқталарига панжа қўйилади ва керакли йўналишга қўлни тўғриланади. 
Шунингдек, сапчиш баландлигини ўзгартириб, бурилишлар ва тўпни у ѐқдан бу 
ѐққа ўтказиб ҳам алдаб ўтиш мумкин. Шунингдек, тўпни бир қўлдан бошқасига 
ўтқазиш билан яширинча, орқадан ѐки тўпни оѐқ остидан ўтказиш билан ҳам 
рақибни алдаб ўттиш усулидан кенг фойдаланилади.