Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ж. М.Қурбонов, З. Э. Мамарасулов

Оралиқ 
ва 
оѐқ 
соҳаларига 
боғламлар 
қўйиш. 
Оралиқ 
соҳаси
 
шикастланганида кўпгина кичик чаноқ 
аъзолари, қон томирлар ва асаб чигаллари, 
шунингдек, 
жинсий 
аъзолар 
ҳам 
зарарланади. 
Сийдик-таносил 
аъзолари 
шикастланганида жароҳатларга сийдик, тўғри ичак шикастланганида эса нажас 
40-расм. Елка бўғими соҳасидаги
жароҳатга қўйиладиган боғлам. 

---

231 
тушиб, инфекция тарқалади. Қаттиқ шикастланиш оқибатида чаноқ суяклари 
синиши, оғир шок ҳолати бошланиши ҳам мумкин 
Шундай экан, ѐрдам кўрсатишда энг аввало жароҳатни стерил боғламлар 
билан боғлаш, шока қарши чора-тадбирлар кўрмоқлик, одамни бир жойдан 
иккинчи жойга ташиш пайтида шикастланган жойи қимирламаслиги учун уни 
албатта, тахтакачлаб (транспорт иммобилизацияси) қўйиш зарур. 
Одатда, оралиқ қисмидаги жароҳатга бинтдан Т-симон боғлам солинади 
ѐки жароҳат дуррача билан боғлаб қўйилади. Жароҳат устига стерил салфетка, 
устидан бир қават юмшоқ пахта солинади, кейин Т-симон боғламдан бел 
айлантирилиб ўралади. Оралиқ юқори томон олиб ўтилган барча бинт ўрамлари 
мана шу белбоққа мустаҳкамланади. Дуррачадан фойдаланилганида унинг 
учала учи тугилиб, боғлам қўйилади.
Оѐқнинг товон соҳасига 
боғлам қўйишда бинтнинг биринчи ўрами 
товоннинг дўмбайиб турган жойидан бошланиб, сўнгра галма – гал юқори ва 
пастга ўралади. Боғламни мустаҳкамлаш учун бинтни қийшиқроқ ва 
саккизсимон қилиб ўраш лозим. 
Болдир-панжа бўғимига саккизсимон боғлам қўйилади. Бунинг учун 
бинтнинг ушлаб турадиган биринчи ўрами тўпиқдан юқорироққа солинади, 
кейин пастга, оѐқ таги томон ўтказиб, оѐқ панжасига ўралади, сўнг бинт оѐқ 
панжасининг орқа юзаси бўйлаб тўпиқ томон юқорига йўналтирилади ва 
ниҳоят, оѐқ панжаси ва тўпиқ томон қайтариб кетлинади, бинтнинг учи 
тўпиқдан юқорида бир – икки марта айлантирилгач, мустаҳкамланади.