|
Uс
|
Еа
|
Ia R
| Iа |
Двигател
|
|
|
|
|
Генератор тўхтатиш
|
|
|
|
|
Тескари уланишли тўхтатиш
|
|
|
|
|
Динамик тўхтатиш
|
0
|
|
|
|
Қисқа туташув (n=0)
|
|
0
|
|
|
Идеал салт (n=nо)
|
|
|
0
|
Ia = 0
|
Л а б о р а т о р и я қ у р и л м а с и. Мустақил (параллел) қўзғатишли ўзгармас ток двигателини ишчи ва тўхтатиш режимларини амалда олиш учун 2.2 - расмда келтирилган тўртта электр машинадан иборат бўлган лаборатория қурилмаси қўлланиши мумкин. Ускуна қуйидагилардан иборат: 1) мустақил (параллел) қўзғатишли ўзгармас ток двигатели М (тажриба электр двигатели); 2)ЮМ1 – юк машинаси (М - электр двигатели билан механик равишда боьланган) мустақил қўзғатишли ўзгармас ток двигатели; 3)ЮМ2 – мустақил қўзғатишли ўзгармас ток двигатели; 4)ЮМ2 – машинаси билан механик равишда боьланган уч фазали асинхрон машина АД (қисқа туташган роторли).
2.2 расм. Параллел ыщзьатишли (муста-ыил) щзгармас ток электр двигателини механик ва электромеханик характерис-тикаларини олиш учун лаборатория ыурилмаси схемаси
ЮМ1 ва ЮМ2 юк машиналарининг якор чўлғамларини ўзаро боғланиши натижасида «генератор - двигател» тизими ҳосил бўлади, ЮМ1 юк машинасининг қўзьатиш чўлғамидаги қўзьатиш токи rрr2 реостат ёрдамида ростланади. Тажриба давомида ток қиймати номинал қийматига тенг бўлиб ўзгартирилмайди.
ЮМ2 юк машинасини қўзьатиш токи Ru потенциометри ёрдамида кенг ди-апазонда ростла-нади. П1 қайта улагич ёрдамида ток йўналишини ўз-гартириш мумкин. Бу эса ЮМ2 чиқи-шидаги кучланиш йўналиши ва қий-матини ўзгарти-ришга имкон бера-ди. ЮМ1 ва ЮМ2 юк машиналари-нинг якор занжир-лари КЗ калити билан уланади. Бу занжирда ток А5 амперметри ва куч-ланиш V2 волpтметри ёрдамида ўлчанади. ЮМ1 ва ЮМ2 машиналарнинг якор занжирларида ПВ қайта улагич битта V2 волтметри ёрдамида кучланишни ўлчайди (КЗ калити бу холатда узилган). А1, А4, А5 ва V2 ускуналар икки томонлама шкалага эга бўлишлари зарур.
Р4 рубилник орқали уч фазали асинхрон машинаси, Р1 рубилник орқали эса М тажриба двигатели манбаага уланади. Юритувчи ток қийматини чеклаш мақсадида М электр двигател якор занжирига икки клемма қисқичли юритувчи реостат ПР киритилган. Шу двигателнинг якор занжирига V1 волтметр, А1 амперметр ва қўшимча қаршилик уланган. К2 калити ёрдамида қаршиликлар навбатма - навбат занжирга киритилади, яoни 1 холатда rкўш1, 2 холатда rкўш2 уланади. Бундан ташқари якор занжирида К1 калитни мавжудлиги ушбу занжирни қўшимча қаршиликларсиз улашга имкон беради.
Тажриба двигатели М нинг айланиш тезлигини ўлчаш учун тахогенератор ва унинг ўлчов қурилмаси қўлланган. Ушбу ўлчов қурилмаси тахогенераторга П2 қайта улагич орқали уланади. Электр двигател якорини айланиш йўналиши эса ўзгарганда уланиш қутблари ўзгаради (тескари уланишли тўхтатиш режими бўлганда).
Тажриба двигатели учун турли ишчи режимларни ташкил қилиш ЮМ1 юк машинани ишлаш шароитларини ўзгартириш билан амалга оширилади, яoни двигател режимида юклама генератор ва генератор режимига (n > nо) ўтишда двигател сифатида қўлланади.
Асинхрон АД ва юк ЮМ2 машиналари ўзгармас ток агрегатини ташкил қилади. Лаборатория қурилмасида бу агрегат оралиқ бўьим бўлиб у орқали ўзгарувчан ток манбасидан ўзгармас ток тармоьига энергия узатилади, ёки аксинча. Бундай бўьимни мавжудлиги лаборатория қурилмасини арзон нархда ишлатишга имкон беради, чунки тажриба ўтказилаётганда энергияни сарфи электр машиналардаги йўқотишлар билан қопланади.
Тажрибани бошлашдан олдин лаборатория қурилмаси таркибидаги машина-ларнинг паспорт қийматлари ёзиб олиниши зарур:
М
Рном
Uном
nном
Iном
Iкн
r
электр двигатели
Номинал қуввати , Вт………………………………..
Номинал кучланиши,В………………………………..
Номинал айланма тезлиги, айл/мин…………..
Номинал токи,А..………………………………………..
Номинал қўзьатув токи, А………………………….
Якор занжирини электр қаршилиги
(ишчи ҳарорати бўлганда), Ом……………………
ЮМ1 ва ЮМ2 юк машиналари
Номинал қуввати , Вт…………….…………………….Рном
Номинал кучланиши,В………………………………….Uном
Номинал айланма тезлиги, айл/мин…………….nном
Якорнинг номинал токи, А ….………………………Iа,ном
Номинал қўзьатув токи, А…….……………………..Iв,ном
Do'stlaringiz bilan baham: |
