Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

меҳнат инсоннинг, тўғрироғи ишчи кучининг маълум мақсадга қаратилган 
фаолияти жараёни бўлиб, ишчи кучи тушунчасидан тамомила фарқланади. 
Кўпгина 
адабиётларда эса уларга синоним (бир хил тушунча) сифатида қаралиб, бундай ҳолат кўплаб 
чалкашликларни келтириб чиқаради. Бизга маълумки, 
ишчи кучи инсоннинг меҳнатга 
бўлган ақлий ва жисмоний қобилияти, унинг билим, малака даражаси билан 
биргаликда ишлаб чиқаришда қатнашишига тайёр турган омиллардан бири 
ҳисобланади. Меҳнат эса барча омилларнинг, шу жумладан, ишчи кучининг ишлаб 
чиқариш воситалари билан қўшилиши натижасида содир бўладиган ва маълум самара 
олишга қаратилган фаолиятдир. 
Шунинг учун биз меҳнат деган тушунчани эмас, балки ишчи кучи деган тушунчани 
ишлаб чиқаришнинг омили деб биламиз ва ишлаб чиқариш омиллари ишчи кучи, капитал, 
табиат ва тадбиркорлик қобилиятидан иборат деб таъкидлаймиз (2.1-расм). 
Ишчи 
кучи 
Тадбиркорлик 
қобилияти 
Табиат 
Капитал 
2.1-расм. Ишлаб чиқариш омилларининг туркумланиши 
 
Ишчи кучи инсоннинг меҳнатга бўлган ақлий ва жисмоний қобилиятларининг 
йиғиндиси бўлганлиги учун бозор иқтисодиёти даврида инсон эмас, меҳнат жараёни ҳам 
эмас, балки ишчи кучи товар сифатида сотилади ва сотиб олинади. 
«Капитал» ҳам қийматга, ҳам нафлиликка эга бўлган, маълум фойда олиш 
мақсадида ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш жараёнида фойдаланиладиган, 
ёлланма ишчи кучи томонидан ҳаракатга келтириладиганвоситалардир. 
Ҳамма адабиётларда ерга деярли бир хил тушунча берилади, яъни 
ер деганда 
тупроқнинг унумли қатлами, ўтлоқлар, яйловлар, сув, ҳаво, ўрмон, қазилма бойликлар, 
умуман табиий ресурслар тушунилади. 
Маълумки, кейинги вақтларда қуёшдан, шамолдан 
энергия олинмоқда, ҳаводан фойдаланилмоқда. 
Бозор иқтисодиёти шароитида катта эътибор бериладиган омиллардан бири 
тадбиркорлик қобилиятидир.