Фалсафий антропология -инсон ҳакидаги таълимот

8-мавзу ФАЛСАФИЙ АНТРОПОЛОГИЯ –
ИНСОН ҲАКИДАГИ ТАЪЛИМОТ
ИНСОН ФАЛСАФИЙ МУАММО СИФАТИДА
Фалсафа тарихида инсонга мурожаат этмаган, инсон моддий ва маънавий
борлиғининг турли томонларини бевосита ёки билвосита
таҳлил қилмаган файласуф ёки фалсафий йўналишни топиш
деярли мумкин эмас. Аксарият фалсафий ва диний тизимлар катта
олам ёки макрокосмга зид ўлароқ, инсонга микрокосм ёки кичик
Коинот сифатида қараб, уни бутун оламни тушуниш калити
деб ҳисоблаганлар. Файласуфлар инсон сирининг тагига
етиш борлиқ жумбоғининг тагига етиш билан баробар эканлигини
қайта-қайтаанглаб етганлар.Зеро Форобий
айтганидек -”Одамлар ўзларинингхос хусусиятларига
ва табиий эҳтиёжларига кўра жамият тузадилар.
Уларнинг ҳаракат ва феълларини даставвал
бора-бора одатларга айланадиган табиий қобилиятлар
белгилайди”. Ўз-ўзингни англа ва шу орқали дунёни англайсан.
Дунёни инсоннинг теран қатламларига кирмасдан сиртдан билишга
бўлган барча уринишлар нарсалар ҳақида фақат юзаки тасаввур
ҳосил қилиш имконини беради. Инсондан сиртга қараб юрадиган бўлсак,
нарсалар моҳиятини ҳеч англай олмаймиз, зеро бу моҳият
инсоннинг ўзида мужассамлашган.
ФАЛСАФА ТАРИХИДА ИНСОН МУАММОСИ
Инсон ҳар сафар
мутафаккирлар диққат
марказидан
ўрин олар экан, унинг
моҳиятини янги тарихий
шароитда ва янгича нуқтаи
назардан англаб етишга
ҳаракат қилиб, уни қайта
ва қайта янгидан
кашф этганлар.

• Пировардида, фалсафа
• фанида
• инсондан мураккаброқ ва
• зиддиятлироқ предмет йўқ,
• десак, ҳеч
• муболаға бўлмайди.

Асарларида инсон моҳияти масаласига
нисбатан бутунлай ўзгача ёндашувга дуч келамиз.

• У «инсон фикрловчи нарсадир», деб ҳисоблайди

Машҳур француз файласуфи
Р.Декарт (1596-1650)
Инсонни ўрганишга нисбатан бошқа
кўп сонли ёндашув