Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

 
5.8- rasm. Tashqi sovituvchi sikli PHR sxemasi (drossel va turbodetanderli)

---

180 
5.9- rasm. PHR qurilmasining kondensatsion-bug„latish kolonnasi sxemasi: 
1 - sovutgich-kondensator; 2 - ajratgich; 3 - nasos; 4 - rektifikatsiyalash kolonna; 5 - 
reboyler
Термодинамик 
жиҳатдан 
табиий 
газни 
бензинсизлантиришнинг хомашѐни икки оқим билан киритиладиган 
паст ҳароратли ректификация усули схемаси кўпроқ афзалроқ. Бу 
схема энергия сарфини таҳминан 10 % га камайтириш ва жараѐнни 
юқорироқ ҳароратларда амалга ошириш имконини беради.
Хомашѐни икки оқимда узатилувчи схемаларда (5.10-расм) 
хомашѐнинг бир қисми (60 %) совитилмасдан колонна ўртасига 
бориб тушади, иккинчи қисми эса (40 %) ректификация колоннаси 
юқори қисмидан олинган қуруқ газнинг тескари оқими билан 
рекуператив иссиқлик алмашгичда совутилади. Хомашѐ газ оқимига 
иссиқлик алмашгичга киришида гидрат ҳосил бўлишининг олдини 
олиш учун гликол юборилади. Иссиқлик алмашгичдан кейин 
совитилган хомашѐ оқими ректификациялаш колоннанинг юқори 
қисми маҳсулоти билан аралашади, пропанли буғлатгичда минус 
26°С гача қўшимча совутилади ва қисман конденсацияланиб, 
ажралиш учун уч фазали ажратгичга келиб тушади конденсат. 
Ажратгичнинг пастки қисмига гликол ва углеводород конденсати 
йиғилади. Гликол зичликлари фарқи ҳисобига гликол йиғгичга 
тўпланди ва ҳолатини қайта тиклаш учун регенерацияга 
жўнатилади. 
Қуруқ газ рекуператив иссиқлик алмашгичда хомашѐ оқими 
совитилгандан сўнг магистрал қувурга, углеводород конденсати эса 
уч фазали ажратгичдан – ректификациялаш колоннасининг 
юқорисига юборилади. Колонна кубига иссиқлик бериш, паст 
ҳароратли колонналар ишида ҳарорат ташувчи сифатида бевосита 

---

181 
хомашѐ оқимидан фойдаланиш ребойлердан буғларни бериш йўли 
билан амалга оширилади.