|
5.17-расм. Паст ҳароратли мойли қурилманинг технологик схемаси:
С01 абсорбер
; С02 деэтанизатор (АОК); С03 дебутанизатор; С04.
Е02, Е06, Е08 –рекуператив иссиқлик алмашгичлар; Е03, Е05 – пропан ниткаси.
5.18-расм. Қурилманинг умумий схемаси
:
F01, F02 -печлар; В01, В02, В04, В06, В07 - ажратгичларлар; Е01 - совутгич; Е11 -
ребойлер; А01, А02, А03 – ҳаволи совутгич – тўйинган абсорбент В04 газсизлантиргич
сиғимига кириб келади.
199
Метан – этанли фракция деэтанизаторнинг юқори қисмидан
компрессорнинг биринчи поғонасига кириб келади, ундан кейин эса
В04 газсизлантириш сиғими киришига берилади.
Е11ни ребойлеридан кириб келадиган метан-этанли мой
деэтанизаторнинг пастки қисмида буғлар ѐрдамида қиздирилади.
Иссиқлик ребойлерга иккита иссиқлик ташигич орқали олиб
келинади: паст босимли буғ ва деэтанлаштирилган мой ѐрдамида.
Деэтанлаштирилган абсорбент С0
2
колоннадан 136°С
ҳароратда олиб чиқилади, рекуператив иссиқлик алмашгичда Е08
регенераланган абсорбент билан 160°Сгача қиздирилади, 34 та
клапанли ликопчали С0
3
деэтанлаштиргичга кириб келади ва
дебутанизатордаги босим 1 МПа га тенг. Мойни қиздириб
абсорбция колоннасинигг пастки қисмида 260°С гача ѐқилғи
газининг қувурли печида амалга оширилади.
Дебутанизаторнинг юқори қисмидан чиқиб кетувчи ПБФ А02
ҳаволи совитиш аппаратида совутилади ва суғориш сиғимига
берилади, у ердан ПБФсининг бир қисми дебутанизаторнинг юқори
ликопчасига қайтарилади, баланс миқдори қурилмадан олиб
кетилади ва меркаптанлардан тозалаш учун ишқорланишга
йўналтирилади.
Дебутанлаштирилган мой С03 колоннанинг пастки қисмидан
қувурлар тўплами орқали Е11 ребойлерга ўтади ва 185°С гача
бўлган ҳароратда С04 ректификациялаш колоннасига барқарор
конденсатни (фракциялар С
5
- С
8
) ажратиш учун кириб келади.
Дебутанлаштирилган мой чизиғига барқарорлаштириш колоннасига
беришдан тоза мой киритилади. С04 колоннаси 30 та клапанли
ликопчалардан ташкил топган ва колоннадаги босим 0,07 МПа.
Колоннанинг куб қисмида мой қиздирилиб, қувурли печда ѐнилғи
газини ѐқиш амалга оширилади.
С04 колоннанинг юқорисидан олиб чиқиб кетиладиган
конденсат А03 аэросовутгичда совутилади ва рефлюкс сиғимига
кириб келади, у ердан бир қисми суғориш сифатида колоннанинг
юқори қисмидан қайтарилади, асосий миқдори одорант олиш учун
қурилмага йўналтирилади ѐки барқарор конденсатни сақлаш
омборига берилади. Регенерланган мой С04 колоннанинг кубидан
кетма-кет иссиқлик алмашгич ва совутгич орқали ўтади, 30°С гача
совутилади ва насос ѐрдамида абсорбернинг юқори қисмига
йўналтирилади.
200
Газни қайта ишлаш заводларида фойдаланиладиган паст
ҳароратли абсорбция (ПҲА) схемалари ютуқлари билан биргаликда
баъзи бир камчиликларга эга: тозаланган газ билан абсорбернинг
юқорисидан пропанни йўқотилиши. Деэтанизация гази билан
пропанни
йўқотилишини
камайиши
газни
деэтанизацияга
қайтарилиши ва газларни дегазациялангандан кейин сиқиб
босимини ошириш орқали хомашѐ оқимига қайтариш орқали амалга
оширилади (5.18 - расм).
Қуруқ газларда пропанни йўқотилишини камайтириш
мақсадида ва ПҲА жараѐнида меркаптанларни олиб чиқиш
даражасини ошириш мақсадида икки йўналиш бўйича тадқиқотлар
олиб борилган [8].
Биринчи
йўналиш
бўйича
абсорбернинг
ишларини
абсорбентни икки оқимли узатиш билан (газли конденсатнинг
керосинли фракцияси) тадқиқотлаш. Тадқиқот натижалари 2 –
жадвалда келтирилган. 1 – чи вариант абсорбентни бир оқимли
узатиш; 2 –чи вариант – 2 – 4 икки оқимли узатиш.
Тадқиқот натижалари бўйича, абсорбентни икки оқимли узатишдан
фойдаланиб уни сарфини ўзгартирмасдан пастки маҳсулотдан
пропанни олиб чиқиш даражасини тахминан 5% га ошириш мумкин
(3 – жадвал, 2 – чи вариант). Пропанни олиб чиқиш даражасини
худди шу кўрсатгичда сақлаган ҳолда 1 – чи варианта абсорбент
сарфини катта қийматга қисқартирган ҳолда икки оқимли узатиш
схемасига ўтиш (5.5 –жадвал, 3 –чи вариант).
30°С фақат жараѐннинг селективлигини оширмасдан,
абсорбент сарфини ҳам камайтириш имкониятини беради (2 –
жадвал, вариант 4).
Пропанни чуқур ажратиб олишни 90-95 % гача олиш фақат
абсорбент сарфини уч мартагача ошириш эвазига амалга
оширилади, саноат қурилмаларини бундай миқѐсда ишлатиш
мақсадга мувофиқ ҳисобланмайди.
Иккинчи тадқиқот йўналишида – пропанни абсорбцияли
буғлантириш
колоннасида
(АОК
–
абсорбциялиными
отпариваниями колонны - АБК) тўйинган абсорбентни алоҳида
узатиш йўли орқали ва паст ҳароратли конденсация блокидан
нобарқарор
конденсатни.
Ҳаракатдаги
схемалар
бўйича
тўйинтирилган абсорбент аралашмаси ва нобарқарор конденсат
газсизлантиргичдан бир оқим билан +15°С истеъмол сифатида
201
АБКнинг 22 – чи ликопчасига кириб келади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
