Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Назорат саволлар: 
1.
Тампонаж деб нимага айтилади ва уларни вазифалари? 
2.
Тампонаж материалларига ГОСТ 25597-83 бўйича қисқача таъриф 
беринг. 
3.
Тампонаж материалларини ГОСТ 1581-85 бўйича қисқача таърифланг; 
4.
Қандай тампонаж цементларини биласиз ва уларга қисқача тасниф 
беринг; 

---

9-Маъруза. Қудуқдаги қатламларни ажратиш. 
Режа: 
9.1. Қатламларни ажратишдан мақсади ва унинг вазифалари. 
9.2. Қатламларни ажратиш сифатига қўйиладиган талаблар. 
9.3. Қатламларни ажратиш сифатига таъсир қилувчи омиллар. 
9.2. Қатламларни ажратиш сифатига қўйиладиган талаблар. 
Қудуқда мавжуд бўлган яъни бурғулаш натижасида очилган ўтказувчан 
қатламларни ажратадиган бир қатламдан бошқа бир қатламга ёки атмосферага 
қатлам суюқлигини чиқиб кетишини олдини олиш, маҳсулдор қатламларга 
бегона қатлам сувларини кириб ифлослантиришини, уларни коллекторлик 
хоссасини ёмонлашувини, ер ости ва ер усти атроф муҳитини ифлосланишини 
бартараф этишдир. 
Қатламларни ажратиш сифатига ўта жиддий талаблар қўйилади. 
1. Қудуқларда очилган ўтказувчан қатламлар орасида мавжуд ёки ҳосил 
бўладиган босимлар фарқига ажратувчи муҳит герметик ҳолатда бўлиши керак. 
2. Ажратувчи муҳит, ўз атрофини ураб турган тоғ жинслари ва ҳимоя 
тизмасини ташқи юзаси билан зич алоқада бўлиши керак. Уни герметиклиги 
ҳимоя қувурларида бўладиган ҳар қандай деформацияларда ҳам (емирилмас-
лиги) бузилмаслиги керак.
3. Ажратувчи муҳит кўп йиллик бўлмоғи яъни қудуқни бурғулаш ёки
эксплуатация қилиш даврида бўлиши мумкин бўлган ҳароратни ўзгариш 
жараёнларига ва қатлам сувларни, газларни, бактерияларни таъсири остида 
емирилмаслиги керак. 
4. Ажратувчи муҳитни герметиклиги, қудуқда отиш ишларини ва бошқа 
ишларни олиб бориш жараёнида ҳосил бўладиган зарбли кучлар таъсиридан 
емирилмаслиги керак. 
5. Ажратувчи муҳит кўп йиллик музли тоғ жинслари мавжуд қудуқларда 
совуқка чидамли яъни кўп мартали юқори ҳароратдан паст ҳароратга, паст 
ҳароратдан юқори ҳароратга ўзгариши туфайли емирилмаслиги лозим.