Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Қудуқ туби олди зонасига иссиқлик билан таъсир этиш. 
Қудуқ туби олди зонасига иссиқлик билан таъсир қилганда. Қувур қудуқ 
девори, фильтр зонаси ва қатлам ғовакларидаги парафин – смола ётқизиқлари 
эриб нефтъ оқими билан ер юзига чиқади. Бу қудуқ туби олди зонасидаги тоғ 
жинсларининг фильтрланиш қобилиятини оширади. Ундан ташқари 
қовушқоқлиги камаяди ва нефтнинг ҳарактчанлиги ошади. Қудуқ туби олди 
зоналари чуқурлик электриситгич, газиситгич, иссиқ нефтъ, нефтъ 
маҳсулотлари, сув ва парлар ёрдамида иситилади. 
Қудуқ туби олди зонасини электр иссиқлик билан қайта ишлаш. 
Қудуқ туби олди зонасини қиздиришнинг бу усули – қудуқга кабел 
арқонида туширилувчи чуқурлик электр иситгичи ёрдимида амалга оширилади 
(17.3-расм). Электр иситгич – қудуқдаги диаметри 146 мм ва ундан каттароқ 
бўлган ишлатиш қувурлар бирикмаси билан ишлашга мўлжалланган. 

---

17.3-расм. Чуқур электр иситгич. 
1 – кабел арқон; 2 – электриситгичининг каллаги; 3 – гидрофланец; 4 – 
клемма бўшлиғи; 5 – қувурли электриситгичларнинг элементлари; 6 – кожух;
7 – манометр қурилмаси учун муфта. 
Электриситгичнинг ташқи диаметри – 112 мм, узунлиги – 3700 мм, 
оғирлиги 60 кг га тенг. Унинг максимал қуввати 21 кВт, кучланиши –380В. 
Қудуқга электриситгичини тушириш, кўтариш ва қудуқ олди зонасини 
иситишда СУЭПС-1200 ўзи юрар қурилмасидан фойдаланилади. Ундан 
ташқари чуқурлиги 1500 м бўлган қудуқларда ишлашга мўлжалланган 
қурилмалар ҳам мавжуд. 
Қудуқ туби олди зонасини пар иссиқлиги билан қайта ишлаш. 
Бу усул билан қудуқ туби олди зонасини қайта ишлаш учун иссиқлик 
манбаъси сифатида қудуқга ҳайдаланадиган иситилган сув пари (буғи) 
қўлланилади. Кейин қатлам ичига иссиқлик узатиш учун қудуқ оғзи 
беркитилади. Бир неча вақтдан кейин қудуқ ўз ишини тиклайди. Қудуқдаги пар 
иссиқлик билан қайта ишлашга танланган жойга насос-компрессор қувури 
(пакер билан бирга) туширилади. У фильтр тешигининг устки қисмига 
ўрнатилади. Пакер фильтр зонасини ишлатиш қувурлар бирикмасидан 
изоляция қилади ва уни қудуқга ҳайдаладиган парнинг юқори ҳарорати 
таъсиридан сақлайди.
Қудуқни иссиқлик билан қиздириш учун пар автомобилга ўрнатиган ўзи 
юрар пар қурилмасидан (ППУ2, ППУ3, 1АДП-4-150) олинади. Қурилма 
парогенераторидаги пар ўзининг босими билан насос-компрессордаги нефтни 
сиқади ва қатламга киради. Қатламга катта миқдордаги парни ҳайдаш учун 
кучли 
парогенераторли 
қурилмалар 
(ППГУ-4/120М 
ва 
УПГ-9/120) 
қўлланилади.
Қурилманинг техник таърифи: 

---

ППГУ-
4/120М 
УПГ-
9/120 
Иссиқлик унумдорлиги, Гкал/ч 
2,34 
5,25 
Пар унумдорлиги, Т/ч 
4 
9 
Парнинг қуриқлик даражаси 
0,8 
0,8 
Қурилмадан чиқишда парнинг ишчи босими,МПа 
12 гача 
12 гача 
Талаб қилинган қувват, кВт 
55 
170 
Ёқилғи сарфи: 
нефтъ, кг/ч 
331 
720 
газ, м/ч 
268 
680 
Оғирлиги, т 
парогенератор блоки 
28 
43 
сув тайёрлаш блоки 
8 
28