Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

ФТ дан ҚХИЧ га қадар янги маълумот ва ахборотлар миқдори 
камайиб бориши тавсифийдир. Тадқиқот фаолияти кўпгина 
ҳолларда кўникмалар, тажриба ва стандарт усуллар билан 
алмаштирилади. 
ФТ-ни пировард маҳсулот нуқтаи назаридан кўриб чиққанда, 
фақатгина муаммо соҳасига тегишли янги, оригинал, тасдиқловчи 
маълумотлар ва ахборотларни олиш ва қайта ишлашга 
йўналтирилган тадқиқот фаолиятини ажратиш лозим. 
Назарий (ФТ) тадқиқот муайян амалий масалаларни ечиш 
билан бевосита боғлиқ эмас. Аммо, айнан у инновациявий жараён 
пойдевори ҳисобланади. Шу билан бирга, назарий тадқиқотлар 
зарурияти амалиёт эҳтиёжлари ва предмет тўғрисидаги дастлабки 
билимлар синтези билан таъкидланган бўлиши ҳам мумкин. 
Фундаментал тадқиқотлар, одатда, амалий тадқиқотларда ўзини 
топади, аммо бу бирданига содир бўлмайди. Ривожланиш 3.2.1-
расм бўйича амалга оширилиши мумкин: 
3.2.1-чизма. ФТ ривожланиши 
ФТ1 
ФТ 
ФТ3 
ФТ4 
< 
....... 
ФТ5 
ФТ2 

---

84
Фундаментал тадқиқотларнинг айримларигина АТ - И- Л ва 
ҳоказоларга айланади. Фундаментал тадқиқотларнинг тахминан 90 
фоизи манфий натижага эга бўлиши, мусбат натижага эга бўлган‚ 
қолган 10 фоиздан ортиғи эса ҳаммаси ҳам амалиётда қўлланил-
маслиги мумкин. Фундаментал тадқиқотларнинг мақсади – 
жараённи англаш ва ривожлантириш. 
Амалий тадқиқотлар (АТ) эса умуман бошқа йўналишга эга. Бу 
– «билимларни буюмлаштириш», янги маҳсулот, технологик схема 
ва ҳоказоларни узатишдир. 
Ишланмалар натижасида янги машина ва ускуналар 
конструкциялари яратилади, бу эса аста-секин лойиҳалаштириш 
(Л), қурилиш (Қ), ўзлаштириш (Ў) ва саноат ишлаб чиқариш (СИ) 
фазаларига ўтади. (М – С) фазалари инновациявий жараён 
натижаларининг тижорат нуқтаи назаридан амалга ошириш билан 
боғлиқ. 
Шундай қилиб, инновациявий менежер инновациявий 
жараённинг турли хил босқичлари билан иш кўради ва уни 
эътиборга олган ҳолда ўз бошқарув фаолиятини барпо этади.