Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Абу Райҳон Беруний номидаги

24.2. Технологик муаммолар 
мундарижа 
Технологик муаммолар асосан назарий изланишлар, янги 
реагентлар, эритмалар, сирт фаол моддалар ва техниканинг 
яратилиши билан боғлиқ.
Конларни ишлатиш жараѐнида қатлам босимини сақлаш 
мақсадида қатламга сув, буғ, эритмалар, сирт фаол моддалар ва газ 
ҳайдалиши мумкин. Бу жараѐнда асосий муаммо-жараѐнни назорат 
қилиш ва тартибга солиб туришдир. Ҳайдалаѐтган сув ва бошқа 
моддаларнинг қатламдаги ҳаракат тезлиги, уларнинг йўналишини 
аниқлаш ҳалигача маьлум бир муаммолар яратиб турибти.
Қудуқлар тубига таъсир этиш, таъмирлаш ишларида 
жараѐнларнинг самарадорлигини ошириш, таъмирлаш оралиғини 
узайтириш каби масалалар ҳар доим муҳим ва долзарб бўлиб 
қолмоқда.
Қудуқларни бурғилашда янги технологиялар асосан қия 
йўналтирилган ва ѐтиқ қудуқларни бурғилашдаги муаммоларни 
ечишга қаратилган бўлиши керак. Шулардан асосийси-бурғилаш 

---

215 
эритмаси кўрсаткичларини бурғиларнинг ишлаш шароитларига 
мослаштириш, қудуқнинг ѐтиқ қисмини иложи борича узайтириш, 
ѐтиқ оралиқни ажратувчи-ишлатувчи қувурлар мажмуаси билан 
мустаҳкамлаш, ѐтиқ ҳолда ўтказилган қудуқларни ўзлаштириш ва 
узоқ муддат сувсиз ва газсиз ҳолда ишлатиш масалаларини ҳал 
қилишдир.
Қудуқларни 
ишлатишда 
йўлдош 
газлардан 
унумли 
фойдаланш ҳозиргача тўлиқ ҳал қилинмаган муаммолардан 
биридир.
Умуман нефть конларини ишлатишда ҳозирга қадар энг 
енгил углеводородларнинг кўплаб йўқотилиш ҳолатларининг 
олдини олиш тўлиқ ҳал этилгани йўқ.
24.3. Техник муаммолар 
мундарижа 
Техник муаммолар нефть ва газ саноатининг барча 
соҳаларида эскириб қолган, ўз ишлаш муҳлатларини ўтаб булган 
машина ва механизмлар, асбоб-ускуна ва бошқа ишлатилаѐтган 
жиҳозларни замонавий, юқори самарадорлигига алмаштириш, 
иложи борича барча жараѐнларни автоматлаштириш кабилардан 
иборат.
Айниқса юқори босимли конлар очилиши муносабати билан 
ана шундай шарт-шароитларда бемалол ишлай оладиган асбоб-
ускуналар, жиҳозлар, машина ва механизмлар яратилиши асосий 
муаммолардан бирига айланиб қолди.
Шунингдек, юқори босимга чидамли қувурлар, тозалагичлар, 
компрессорлар ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш масалалари 
кўндаланг бўлиб қолди.
Машинасозлик соҳасида нефть ва газ соҳаси учун янги 
техникани бунѐдга келтириш масаласида катта ишлар қилиш керак 
булиб қолди. Конструкторлик ишларидан то машина яратишгача 
бўлган барча жараѐнларни тезлаштиришга тўғри келмоқда.

---

216 
Нефть ва газ саноатининг барча соҳаларини энг янги 
ҳисоблаш машиналари авлоди билан бутлаш масаласи кўндаланг 
бўлиб турибди.