Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. У. Бурханов, Х. Х. Худойқулов

Инвестицион риск деганда инвестицион маблағларнинг бир қисми ёки барчасини йўқотиш ҳолати юзага келиши мумкинли-ги тушунилади. Инвестицион риск умумий молиявий рискнинг таркибий қисми бўлиб, ўзида молиявий йўқотишлар эҳтимолини ва инвестициялардан даромадларни тўлиқ ололмаслик ёки қўшимча инвестицион харажатларнинг пайдо бўлишини намоён этади.1
Капитал қўйилмалар риски – бу маълум бир тадбиркорлик фаолиятининг рискидир ва инвестициялардан керакли даромадни ола олмаслик қобилияти билан боғлиқ. Ушбу риск юқорида кел-тирилган барча риск турларини ўз ичига олади.

Умуман олганда, инвестиция лойиҳасининг барча иштирок-чилари лойиҳанинг тўлиқ бажарилмаслиги ёки ҳеч бўлмаганда

0. 
   А.В.Вахабов, Ш.Х.Хажибакиев, Н.Г.Мўминов. Хорижий инвестициялар.
   

Ўқув қўлланма. / и.ф.д., профессор A.B.Вахабовнинг умумий таҳрири остида.

– Т.: «Молия», 2010. 165–167-б.

455

МОЛИЯ БОЗОРИ ВА ИНВЕСТИЦИЯЛАР

ўзлари учун йўқотишнинг олдини олишдан манфаатдор. Беқарор ва тез ўзгарувчан вазиятда инвестицион фаолият субъектлари йўқотишларга олиб келадиган барча омилларни ҳисобга олишга мажбур бўладилар. Шундай қилиб, рискларни таҳлил қилишнинг мақсади – потенциал инвесторларга лойиҳада иштирок этишнинг мақсадга мувофиқлиги тўғрисида қарор қабул қилиш учун зарур маълумотларни бериш ва мумкин бўлган молиявий йўқотишлардан ҳимоя қилиш чораларини кўришдир.

Лойиҳавий рисклар – булар инвестицион лойиҳаларни амалга оширишга таҳдид солувчи ва уларни самарадорлигини пасайти-рувчи рисклар йиғиндисидир.

Рискларни таснифлашда қуйидаги жиҳатларга эътибор қара-тилади:

0. 
   лойиҳавий имкониятнинг босқич ва фойдаларига кўра;
   

0. 
   лойиҳалар риски иштирокчиларининг риск омиларига таъсир даражаси;
   
1. 
   рисклардан ҳимояланиш имкониятлари нуқтаи назарига кў-ра, икки суғурталанган ва суғурталанмаган турларга ажра-тилади.
   

Лойиҳалар рискларини қуйидаги турларга бўлиши мумкин ва уларни алоҳида кўриб чиқамиз (13.9-расм).

0.